Vaşinqton Post qəzeti, ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının
Qəzzada İsrail hücumları sonrası bölgənin statusu ilə bağlı hazırladığı 38 səhifəlik "Qəzza Yenidənqurma, İqtisadi Həvəsləndirmə və Transformasiya Qəyyumluğu (TRUST)" adlı sənədin detallarını açıqlayıb.
Qəzzanın Gələcək İdarəetməsi və İqtisadi Perspektivləri
Açıqlanan plana əsasən, bölgənin idarəetməsini ABŞ ən azı on il müddətinə öz üzərinə götürməlidir. Bu sənəd həmçinin bölgənin turizm məkanı və yüksək
texnologiya istehsal mərkəzinə çevrilməsini proqnozlaşdırır.
Fələstinlilərin Gələcəyi Haqqında Planlar
Planda diqqət çəkən əsas məqamlardan biri, bölgənin yenidən qurulması prosesində orada yaşayan iki milyon fələstinli əhalinin "könüllü" şəkildə digər ölkələrə və ya məhdud, təhlükəsiz bir əraziyə müvəqqəti köçürülməsidir. Yenidənqurmanı öhdəsinə götürən şirkətə bu şəxslərə beş min dollar nağd ödəniş etməsi və dörd il ərzində yaşadıqları yerin kirayə haqqını qarşılamaq tapşırığı verilir.
İsrailin Planın Tərtibatındakı Rolu
TRUST adlı sənəd, bölgədə yardımların paylanmasını idarə edən və geniş aclığa görə məsuliyyət daşıdığı irəli sürülən İsrail və ABŞ tərəfindən dəstəklənən "Qəzza Humanitar Yardım Fondu (GHF)"nun yaradılmasını təklif edən israilli tərəflərin imzalarını daşıyır.
Planın Hazırkı Statusu və Məqsədləri
Adlarının açıqlanmasını istəməyən mənbələr Vaşinqton Posta bildiriblər ki,
Donald Tramp administrasiyası tərəfindən üzərində işlənilən bir çox plan var və hələ heç biri təsdiqlənməyib. Mənbələr qeyd ediblər ki, bu plan Trampın Yaxın Şərqi "Turizm Mərkəzi"nə çevirmək ideyası əsasında formalaşıb.
24 saat
Oxucu Şərhləri
İlk növbədə, Fələstinlilərin könüllü olaraq köçürülməsi, bölgənin hazırkı siyasi və humanitar vəziyyəti nəzərə alındıqda olduqca qeyri-real görünür. Belə bir planın həyata keçirilməsi üçün ciddi beynəlxalq təminatlar və təhlükəsizlik tədbirləri tələb olunur ki, hazırda bu istiqamətdə hər hansı bir irəliləyişin olduğu barədə məlumat yoxdur. Həmçinin, "Qəzza Humanitar Yardım Fondu"nun yaradılması təklifi, fonun kim tərəfindən idarə olunacağı və maliyyələşdirmə mexanizmləri barədə də suallar doğurur. Bu planın Tramp administrasiyasının Yaxın Şərqi "Turizm Mərkəzi"nə çevirmək ideyasından qaynaqlandığı qeyd olunur. Lakin, belə bir ambisiyalı məqsədin real vəziyyətdən nə qədər uzaq olduğu açıqdır. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, hələ heç bir plan təsdiqlənməyib və bu, cənab Trampın bu məsələyə münasibətinin qeyri-müəyyənliyini göstərir. Bu səbəbdən, planın gələcəyi və həyata keçirilməsi barədə nikbin düşünmək çətindir.
Ən narahatlıq doğuran məqam isə, bölgənin yenidən qurulması prosesində orada yaşayan iki milyon fələstinli əhalinin "könüllü" şəkildə digər ölkələrə və ya müvəqqəti, təhlükəsiz bir əraziyə köçürülməsi təklifidir. Hətta bu köçürmə üçün təklif olunan maddi kompensasiya və kirayə haqqının qarşılanması da bu təklifin fələstinlilərin öz doğma torpaqlarından uzaqlaşdırılması niyyətini ört-basdır etmir. Bu "könüllülük" prinsipi nə qədər də sənəddə qeyd edilsə də, real həyatda vəziyyətin necə olacağı, mənəvi cəhətdən necə qiymətləndiriləcəyi sual doğurur. Trampın Yaxın Şərqi "Turizm Mərkəzi"nə çevirmək ideyası fonunda bu məsələnin necə həll olunacağını izləmək maraqlı olacaq.
Şərh Yaz