İsrail hücumları bərpa etdi: Həmas iki cəsədi təhvil verdi

Fələstinin Həmas qruplaşması, Qəzzada atəşkəsin İsrailin dağıdıcı zərbələri ilə pozulmasından bir gün sonra, İsrail əsirləri olduğu iddia edilən iki cəsədi təhvil verib. İsrail Baş Naziri Benyamin Netanyahunun ofisi cümə axşamı günü bildirib ki, cəsədlər Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi vasitəsilə İsrail qüvvələri tərəfindən Qəzzadan qəbul edilib və identifikasiya üçün İsrailə aparılacaq.

Müharibənin gedişatına təsir edən anlaşılmazlıqlar

ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə əldə edilən atəşkəs razılaşmasına əsasən, Həmas 20 canlı əsiri sərbəst buraxmış, bunun müqabilində İsrail 2000-ə yaxın fələstinli siyasi məhbusu azad etmişdi. İsrail qüvvələri həmçinin Qəzzadakı şəhər mərkəzlərindən qismən çəkilməni başa çatdırmışdı. Lakin oktyabrın 10-da atəşkəs qüvvəyə mindikdən sonra İsrailin hücumları anklavda onlarla fələstinlinin ölümünə səbəb olub. Çərşənbə axşamından çərşənbəyə keçən gecə Qəzzadakı Səhiyyə Nazirliyi İsrail hücumları nəticəsində 46-sı uşaq və 20-si qadın olmaqla, 104 nəfərin həlak olduğunu bildirib. Razılaşmanın bir hissəsi olaraq, Həmas müharibədə həlak olan fələstinlilərin cəsədləri müqabilində 28 əsirin hamısının qalıqlarını qaytarmağı öhdəsinə götürüb. Cümə axşamına qədər 15 cəsəd təhvil verilmişdi. Həmas minlərlə fələstinlinin İsrail bombardmanları nəticəsində hələ də dəfn olunduğu nəhəng dağıntı yığınlarını təmizləmək üçün lazımi avadanlıq və dəstək almağa davam etdiyini bildirir. İsrail isə Həmasın Qəzzada hələ də saxlanılan İsrail əsirlərinin qalan cəsədlərini təhvil verməkdə həddən artıq ləng davrandığını iddia edir. Əl-Cəzirə müxbiri Tariq Əbu Azzum Qəzzanın mərkəzindəki az-Zuvaydadan bildirdi ki, Həmas hələ də "İsrail bombardmanından zərər görmüş ərazilərdə cəsədlərin tapılması ilə bağlı loqistik və əməliyyat çətinlikləri" ilə üzləşir. O, əlavə edib: "Həmas cəsədlərin çıxarılması prosesini asanlaşdırmaq üçün ağır buldozerlərin və texnikanın girişinə çağırış edir. Lakin İsrail isə Həması cəsədlərin azad edilməsini qəsdən ləngitməkdə ittiham edir." Cəsədlərin tapılması və təhvil verilməsi ilə bağlı mübahisə ABŞ prezidenti Donald Trampın müharibəni birdəfəlik bitirmək planını çətinləşdirən amillərdən biridir. Qəzzanın gələcək idarəçiliyi və Həmasın tərksilah edilməsi tələbi də daxil olmaqla, qarşıda hələ bir çox əsas maneələr var.

Humanitar yardım və dağıntılar

Şahidlərin sözlərinə görə, cümə axşamı səhər tezdən İsrail təyyarələri Qəzza zolağının cənubundakı Xan Yunisin şərqində 10 hava zərbəsi endirib, tanklar isə şimaldakı Qəzza şəhərinin şərqindəki əraziləri bombalayıb. İsrail ordusu bildirib ki, Qəzzada hərbi qüvvələrinin hələ də mövcud olduğu ərazilərdə "qoşunlara təhlükə yaradan terror infrastrukturlarına" qarşı "dəqiq" zərbələr endirilib. Bu arada, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rəsmisi bildirib ki, atəşkəs başlayandan bəri Qəzzaya 24 mindən çox ton BMT yardımı çatıb. O, qeyri-hökumət təşkilatlarına (QHT) yardımın paylanmasında kömək etməyə icazə verilməsinə çağırıb. BMT-nin məlumatına görə, atəşkəsdən əvvəlki dövrlə müqayisədə yardım həcmi əhəmiyyətli dərəcədə artmasına baxmayaraq, humanitar yardım işçiləri hələ də maliyyə çatışmazlığı, eləcə də həyati əhəmiyyətli sərhəd keçidlərini bağlamağa davam edən İsrail hakimiyyəti ilə koordinasiya problemləri ilə üzləşirlər. Dünya Ərzaq Proqramının Yaxın Şərq üzrə Regional Direktoru Samer Əbdül Cəbər bildirib ki, atəşkəsdən sonra 20 gün ərzində "Qəzza daxilində təxminən 20 min ton qida" toplayıblar. Alakbarov, "20 bəndlik [atəşkəs] planının həyata keçirilməsi humanitar yardımı vahid şəkildə çatdırmaq üçün əsas məqam və əsas şərt olaraq qalır" deyib. O, İsrailə Qəzzada yardımın çatdırılmasında daha çox QHT-yə icazə verməsi üçün çağırış edib. "QHT-lərin qeydiyyatı ilə bağlı davamlı problem əsas maneə olaraq qalır. Biz QHT-lərin və milli QHT-lərin Qəzzada humanitar yardım əməliyyatlarında oynadığı əsas rolunu vurğulamağa davam edirik və bu məsələni artıq yüksək səviyyəyə çatdırmışıq" deyib. İsrailin hücumu Qəzzanın iki milyondan çox əhalisinin əksəriyyətini, çoxlarını bir neçə dəfə, köçkün vəziyyətinə salıb. Əhalinin əksəriyyəti hələ də dağılmış məhəllələrinə qayıtmayıb, çünki yenidən köçkün düşə biləcəklərindən və ya İsrail qüvvələri tərəfindən öldürülə biləcəklərindən qorxurlar. Mənbələr Əl-Cəzirəyə bildiriblər ki, İsrail ordusu cümə axşamı günü Qəzza şəhərinin şərqindəki Tuffah və Şucayea məhəllələrinin şərqində evləri dağıdıb. İsrail bu ayın əvvəlində bölgədə yenidən başlayan quru əməliyyatı zamanı evləri dağıtmağa başlayıb. Bu, sakinlər tərəfindən geniş yaşayış bloklarını təmizləmək üçün sistematik bir kampaniya kimi təsvir edilir. İsrail qüvvələri Qəzza şəhərinin şərq rayonlarına doğru irəlilədikcə bütün küçələr buldozerlərlə evlər və infrastrukturla birlikdə yerlə bir edilib.

24 saat