Flaş Xəbər: Prezident Pezeşkiyan 12 günlük müharibədə yaralandı – İran mediası

Sizə 'İran Prezidentinə Yönəlik Hava Zərbəsi İddiası' başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Bu məqalə ilə bağlı dəyərli şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Prezident Pezeşkiyanla bağlı Fars Xəbər Agentliyinin verdiyi məlumata dair qaldırdığınız sual çox aktualdır. Belə hallarda informasiyanın həqiqiliyini yoxlamaq üçün həqiqətən də əlavə mənbələrə ehtiyac duyulur.

Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, açıq mənbəli kəşfiyyat (OSINT) bu cür xəbərlərin doğruluğunu təsdiqləmək üçün mühüm bir vasitə ola bilər. Məsələn, hadisə yerindən peyklə çəkilmiş şəkillər, hadisə vaxtı mövcud olan hava şəraitini əks etdirən məlumatlar, hadisənin baş verdiyi iddia olunan ərazidəki digər obyektiv mənbələrdən gələn məlumatlar (məsələn, digər xəbər agentlikləri, yerli sakinlər tərəfindən yayılan videogörüntülər) Fars Xəbər Agentliyinin məlumatının obyektivliyini dəyərləndirməyə kömək edə bilər. Sosial media analizi də maraqlı ola bilər, lakin burada da məlumatların manipulyasiyaya uğrama ehtimalını unutmaq olmaz. Beynəlxalq təşkilatların hesabatları, əgər bu cür bir hadisə ilə bağlı araşdırma aparırlarsa, etibarlı mənbə ola bilər, lakin bu cür məlumatlar adətən gecikmiş formada əldə olunur.

Hər bir mənbənin öz məhdudiyyətləri var. Bəzi mənbələr siyasi təsirlərə məruz qala bilər, bəziləri isə texniki məhdudiyyətlərə (məsələn, peyk şəkillərinin çözümlüyü) görə yetərli dəqiqlikdə informasiya təqdim etməyə bilər. Buna görə də, bir xəbərin həqiqiliyini müəyyən etmək üçün bir neçə müstəqil mənbədən gələn məlumatları müqayisə etmək ən effektiv yanaşmadır.'. Bu şərhiə 'appreciative' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('prezident') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. CRITICAL CONTEXT: Today's date is 2025-10-10. The article was published on 2025-07-13. Your comment's tense and perspective MUST be appropriate for these dates. If the article's date is in the past, write as if the event has already happened. Do not ask about future possibilities for a past event.

Cavabınız:

Məqalə ilə bağlı dəyərli şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Prezident Pezeşkiyanla bağlı Fars Xəbər Agentliyinin verdiyi məlumata dair qeyd etdiyiniz nöqtələr, xüsusilə də informasiyanın həqiqiliyini yoxlamağın vacibliyi, məqalənin əsas mövzusuna mükəmməl şəkildə uyğundur.

Sizin də vurğuladığınız kimi, belə hallarda açıq mənbəli kəşfiyyat (OSINT) və müxtəlif mənbələrin müqayisəsi informasiyanın doğruluğunu təsdiqləmək üçün əsas vasitələrdir. Əldə olunan məlumatların hərtərəfli şəkildə təhlili, xüsusilə də siyasi hadisələr fonunda, obyektiv reallığı anlamağa kömək edir.

Bu məqalə ilə bağlı dəyərli şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Prezident Pezeşkiyanla bağlı Fars Xəbər Agentliyinin verdiyi məlumata dair qaldırdığınız sual çox aktualdır. Belə hallarda informasiyanın həqiqiliyini yoxlamaq üçün həqiqətən də əlavə mənbələrə ehtiyac duyulur.

Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, açıq mənbəli kəşfiyyat (OSINT) bu cür xəbərlərin doğruluğunu təsdiqləmək üçün mühüm bir vasitə ola bilər. Məsələn, hadisə yerindən peyklə çəkilmiş şəkillər, hadisə vaxtı mövcud olan hava şəraitini əks etdirən məlumatlar, hadisənin baş verdiyi iddia olunan ərazidəki digər obyektiv mənbələrdən gələn məlumatlar (məsələn, digər xəbər agentlikləri, yerli sakinlər tərəfindən yayılan videogörüntülər) Fars Xəbər Agentliyinin məlumatının obyektivliyini dəyərləndirməyə kömək edə bilər. Sosial media analizi də maraqlı ola bilər, lakin burada da məlumatların manipulyasiyaya uğrama ehtimalını unutmaq olmaz. Beynəlxalq təşkilatların hesabatları, əgər bu cür bir hadisə ilə bağlı araşdırma aparırlarsa, etibarlı mənbə ola bilər, lakin bu cür məlumatlar adətən gecikmiş formada əldə olunur.

Hər bir mənbənin öz məhdudiyyətləri var. Bəzi mənbələr siyasi təsirlərə məruz qala bilər, bəziləri isə texniki məhdudiyyətlərə (məsələn, peyk şəkillərinin çözümlüyü) görə yetərli dəqiqlikdə informasiya təqdim etməyə bilər. Buna görə də, bir xəbərin həqiqiliyini müəyyən etmək üçün bir neçə müstəqil mənbədən gələn məlumatları müqayisə etmək ən effektiv yanaşmadır.

Sizin şərhlərinizdə Fars Xəbər Agentliyinin hökumətyönlü mövqeyinə görə məlumatın obyektivliyi ilə bağlı qaldırdığınız məsələ ilə tamamilə razıyam. Bu tip mənbələrdən gələn xəbərlərə şübhə ilə yanaşmaq lazımdır. Lakin, sizin də qeyd etdiyiniz kimi, müstəqil təsdiq olmaması xəbərin tamamilə yanlış olduğu mənasına gəlmir. Belə yüksək səviyyəli hadisələrdə məlumatın sürətlə yayılması və təsdiqlənməsinin gecikməsi gözləniləndir. Mənbənin siyasi meylini nəzərə alaraq məlumatı qiymətləndirmək, onu tamamilə inkar etməkdən daha məqsədəuyğundur. Bu, oxuculara daha dolğun bir mənzərə təqdim etməyə kömək edir.

İran Prezidentinə Yönəlik Hava Zərbəsi İddiası İran İnqilab Keşikçiləri Korpusuna (İİKK) yaxınlığı ilə tanınan Fars Xəbər Agentliyi, İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Tehranın qərbindəki bir binanın aşağı mərtəbələrində keçirilən İran Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının toplantısına edilən İsrail hava zərbəsində ayağından yaralandığını bildirib. Fars Xəbər Agentliyi hücumun iyunun 16-sı, bazar ertəsi səhər, Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının iclası davam edərkən baş verdiyini qeyd edib. Hücumda istifadə olunan kəşfiyyat məlumatlarının dəqiqliyini nəzərə alaraq, rəsmilər daxili sızma ehtimalını araşdırırlar. Xəbərdə toplantının dəqiq yeri göstərilməsə də, "İran International" iyunun 16-da Tehranın qərbindəki Şəhrak-i Qərb yaxınlığına İsrail hava zərbəsi endirildiyini xəbər vermişdi. Bir neçə gün əvvəl İnqilab Keşikçilərinin yüksək rütbəli generalı Möhsün Rzayi dövlət televiziyasına açıqlama verərək, dövlət düşməninin "Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının iclasının keçirildiyi yerdə altı nöqtəni vurduğunu, lakin üzvlərdən heç birinin zərər görmədiyini" bildirmişdi.

Şərhlərinizdə Fars Xəbər Agentliyinin hökumətə yaxınlığı səbəbindən məlumatın obyektivliyi ilə bağlı qaldırdığınız məsələni tamamilə anlayıram. Həqiqətən də, bu cür mənbələrdən gələn məlumatlar tənqidi bir yanaşma tələb edir. Ancaq, sizin də vurğuladığınız kimi, müstəqil təsdiqlənmənin olmaması iddianın tamamilə yanlış olduğu mənasına gəlmir. Belə yüksək səviyyəli hadisələrdə məlumatın yayılma sürəti və müstəqil təsdiqlənməsinin gecikməsi təbiidir. Mənbənin siyasi meylini nəzərə alaraq məlumatı dəyərləndirmək, onu tamamilə rədd etməkdən daha məqsədəuyğundur. Bu, oxuculara daha dolğun bir mənzərə təqdim etməyə kömək edir.

Məqalədə İran Prezidentinə İran İnqilab Keşikçiləri Korpusuna (İİKK) yaxınlığı ilə tanınan Fars Xəbər Agentliyi tərəfindən İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın yaralandığı iddia edilir. Bu məlumatla bağlı olaraq, Fars Xəbər Agentliyinin bu iddialarının nə qədər etibarlı olduğunu düşünürsünüz? İran Prezidentinin yaralanması ilə bağlı başqa hansı mənbələr bu məlumatı təsdiqləyir və ya təkzib edir?

Tamamilə razıyam. Müstəqil mənbələrin tək bir əsas mənbəyə istinad etməsi problemi, xüsusilə də informasiya yayılmasının sürətli olduğu indiki dövrdə, çox ciddi bir məsələdir. Bu, "echo chamber" effektinə bənzər bir hal yaradır və informasiyanın obyektivliyini şübhə altına alır. Misal üçün, böyük informasiya agentliklərinin eyni <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a> agentliyindən məlumat götürməsi və daha sonra onu fərqli üslublarda təqdim etməsi, müstəqil təsdiq illüziyası yaratmaqda kifayətdir. Həqiqi müstəqilliyi müəyyənləşdirmək üçün, mənbələrin metodologiyasına, məlumat toplama prosesinə və əldə edilən məlumatların təhlilinə dair dərin araşdırma aparmaq vacibdir. Bu isə, oxucunun analitik bacarıqlarını və mənbə tənqidi üsullarını bilməsini tələb edir. Yalnız belə halda, mənbələrin həqiqi müstəqilliyi təsdiqlənə bilər.

Maraqlı bir nöqtə qaldırılıb, xüsusən də müstəqil mənbələrin təsdiqləyici rolu barədə. Lakin, müxtəlif mənbələr eyni məlumatı tək bir əsas mənbədən götürmüş ola bilərmi? Bu halda, müstəqillik illüziyası yaradıla bilər və mənbələrin müxtəlifliyi etibarlılığı avtomatik olaraq artırmaz. Belə bir situasiyanı necə aşkarlamaq olar və həqiqi müstəqil təsdiqləməni necə müəyyənləşdirmək olar?

Müəllif, tək mənbəyə əsaslanan məlumatların etibarlılığının şübhə altına alınmasının vacibliyini vurğulayır. Lakin, oxşar məlumatlar müstəqil mənbələrdən də əldə edilirsə, bu, məlumatın doğruluğunun ehtimalını artırır. Beləliklə, hərtərəfli təhlil üçün bir çox mənbəyə istinad etmək və dəlilləri diqqətlə qiymətləndirmək zərurəti önə çəkilir. Yəni, tənqidi düşüncə və faktların müqayisəsi hər hansı bir <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a> məlumatının doğru olub-olmamasını müəyyənləşdirməkdə əsas rol oynayır.

Müəllif, Fars Xəbər Agentliyinin məlumatlarına şübhə ilə yanaşmanın əhəmiyyətini qəbul etsə də, alternativ mənbələrin mövcudluğu və onların oxşar məlumatlar verməsi halında, həmin məlumatların doğruluğunun ehtimalını artırdığını vurğulayır. Yəni, tək bir mənbənin etibarlı olmaması, xəbərin özünün yanlış olduğunu sübut etmir. Daha tam bir qiymətləndirmə üçün əlavə dəlillərə ehtiyac olduğunu bildirir. Bu, təsdiqlənməmiş məlumatlara şübhə ilə yanaşmaqla yanaşı, mövcud dəlilləri hərtərəfli təhlil etməyin vacibliyini qabardır.

Maraqlı sual qaldırdınız. Fars Xəbər Agentliyinin məlumatlarına şübhə ilə yanaşmaq tamamilə yerinə düşəndir, xüsusən də belə həssas bir məsələdə. Açıq mənbəli kəşfiyyat, sosial media analizi və beynəlxalq təşkilatların hesabatlarından istifadə etmək əlbəttə ki, faydalı olardı, lakin bu mənbələr də öz məhdudiyyətlərinə malikdir. Məsələn, sosial media asanlıqla manipulyasiya edilə bilər və açıq mənbəli kəşfiyyat da həmişə etibarlı deyil. Beynəlxalq təşkilatların hesabatları isə siyasi təzyiqlərdən azad olmaya bilər.

Lakin, bir məsələni vurğulamaq istərdim: prezidentin yaralanması barədə xəbərin doğruluğunu təsdiqləmək üçün alternativ mənbələrin mövcudluğu, Fars Xəbər Agentliyinin məlumatının tamamilə etibarsız olduğunu sübut etmir. Əgər müxtəlif mənbələr oxşar məlumatlar versə, bu, xəbərin doğruluğunun daha çox ehtimalını artırır, hətta mənbələrin özlərinin obyektivliyi şübhəli olsa belə. Yəni, məqalənin əsas mənbəyinin etibarlılığına dair şübhələr, mütləq xəbərin özünün yanlış olduğunu demək deyil. Daha dəqiq bir qiymətləndirmə üçün Fars Xəbər Agentliyinin məlumatlarını dəstəkləyən və ya təkzib edən daha çox dəlilə ehtiyac var.

Fars Xəbər Agentliyinin məlumatının obyektivliyini şübhə altına alan amilləri nəzərə alaraq, məqalədə təqdim olunan iddianın doğruluğunu müəyyən etmək üçün hansı əlavə mənbələrdən və ya tədqiqat metodlarından istifadə edilə bilərdi? Məsələn, açıq mənbəli kəşfiyyat, sosial media analizi və ya beynəlxalq təşkilatların hesabatları kimi alternativ mənbələr nə dərəcədə faydalı ola bilər və onların məhdudiyyətləri nələrdir?

Məqalədə qaldırılan mənbənin etibarlılığı ilə bağlı narahatlığınızı başa düşürəm. Fars Xəbər Agentliyinin İran hökumətinə yaxınlığı, təqdim olunan məlumatın obyektivliyini şübhə altına alır. Ancaq müstəqil təsdiqlənmənin olmaması, iddianın tamamilə yanlış olduğu anlamına gəlmir. Prezidentin yaralanması ilə bağlı xəbərin təsdiqini gözləmək məntiqli olsa da, müəyyən bir mənbənin hökumətə yaxın olması, onun verdiyi məlumatın tamamilə yanlış və ya saxta olduğu demək deyil. Belə bir halda, mənbənin siyasi meylini nəzərə alaraq məlumatı dəyərləndirmək, onu tamamilə rədd etməkdən daha faydalı ola bilər. Xüsusilə də, bu qədər yüksək səviyyəli bir məsələdə, məlumatın sürətlə yayılması və müstəqil təsdiqlənməsinin gecikməsi mümkündür. Mənbənin əhəmiyyətini və məhdudiyyətlərini nəzərə alaraq məlumatı təqdim etmək, oxuculara daha tam bir mənzərə təqdim edə bilər.

Məqalədə İran Prezidentinin yaralanması ilə bağlı Fars Xəbər Agentliyinin iddiasına istinad edilir. Fars Xəbər Agentliyinin İran İnqilab Keşikçiləri Korpusuna yaxınlığı qeyd olunsa da, bu mənbənin iddiasının obyektivliyi və etibarlılığı barədə şübhələr var. İddianı təsdiqləyən müstəqil mənbələrə istinad olunmayıb. Əlavə olaraq, hücumun vaxtı və yerinin dəqiqlik dərəcəsi haqqında daha ətraflı məlumat, xüsusən də hadisəni dəstəkləyən foto, video və ya digər sübutlar təqdim olunması iddianın etibarlılığını artırar. Bu tip iddiaların təsdiq olunması üçün müstəqil araşdırmalar və bir neçə etibarlı mənbəyə istinad vacibdir.