Dünya 01.10.2025

Ağ Evdən Qurumlara: Kapanma Planları Həyata Keçirilsin

Ağ Evdən Qurumlara: Kapanma Planları Həyata Keçirilsin

Ağ Evə bağlı İdarəetmə və Büdcə Ofisinin direktoru Russel Vought tərəfindən qurumlara göndərilən məktubda, 2025-ci maliyyə ilinə ayrılan vəsaitlərin yerli vaxtla çərşənbə axşamı gecə yarısı başa çatacağı bildirilib. Məktubda qeyd olunub ki, ABŞ Nümayəndələr Palatası sentyabrın 19-da noyabrın 21-nə qədər hökumətə maliyyə təmin edəcək "təmiz" bir müvəqqəti büdcəni qəbul etsə də, Demokrat senatorlar 1 trilyon dollarlıq yeni xərc tələblərini ehtiva edən "dəli siyasət tələbləri" səbəbindən layihənin Senatdan keçməsinə mane olublar.

ABŞ prezidenti Donald Trampın Respublikaçıların müvəqqəti büdcə layihəsini dəstəklədiyi vurğulanıb. "Ancaq artıq aydındır ki, Demokratlar bu təmiz müvəqqəti büdcəni bu gecə saat 23:59-a qədər qəbul etməyə imkan verməyəcək və bu da hökumətin bağlanmasına səbəb olacaq" ifadələri işlədilib.

Məktubda təsirlənən qurumların planlarını müntəzəm bir bağlanma üçün tətbiq etmələri lazım olduğu və bağlanmanın müddətini proqnozlaşdırmağın çətin olduğu qeyd edilib.

ABŞ hökuməti bağlanma astanasında

ABŞ-da yeni maliyyə ilinin başlamasına saatlar qalmış Demokratlar və Respublikaçılar federal hökumətə maliyyə dəstəyi verəcək büdcə üzərində razılığa gələ bilməyiblər.

Senat həm Demokratların, həm də Respublikaçıların təqdim etdiyi müvəqqəti büdcə layihələrini təsdiqləməyib.

Senatorlar hökumətin maliyyələşdirilməsini və təxminən 1 trilyon dollarlıq səhiyyə xidmətləri tənzimləməsini əhatə edən Demokratların dəstəklədiyi layihəni rədd ediblər. Respublikaçıların dəstəklədiyi layihə də yenidən səsverməyə çıxarılsa da, lazımi səs sayına çatmayıb.

ABŞ Nümayəndələr Palatası sentyabrın 19-da federal hökumətə noyabrın 21-nə qədər maliyyə dəstəyi təmin edən müvəqqəti büdcə layihəsini təsdiqləmişdi, lakin Senat Respublikaçıların təqdim etdiyi layihəyə razılıq verməmişdi.

Demokratlar səhiyyə sığortası subsidiyalarının uzadılmasını və "Medicaid" kəsintilərinin ləğvini tələb edir, bu səbəbdən də Respublikaçıların layihəsinə dəstək verməkdən imtina edirlər.

Respublikaçılar isə mövcud xərc səviyyələrində hər hansı bir dəyişiklik ehtiva etməyən müvəqqəti büdcə layihəsində israr edirlər.

Federal hökumətin bağlanması nə anlama gəlir?

Amerika qanunlarına görə, Konqres oktyabrın 1-də başlayıb sentyabrın 30-da sona çatan maliyyə ili üçün büdcəni təsdiqləyə bilməzsə, yaranan boşluq müvəqqəti büdcələrlə aradan qaldırılmalıdır.

Müvəqqəti büdcənin də qəbul edilmədiyi dövrlərdə federal hökumət xərc səlahiyyətini itirərək əsas xidmətlər xaricindəki bütün fəaliyyətlərinə fasilə verir.

Bu müddətdə "əsas" olmayan xidmətlərdə işləyən dövlət qulluqçuları ödənişsiz məzuniyyətə çıxarılır. Eyni zamanda, ABŞ ordusu, kəşfiyyat qurumları, dövlət xəstəxanaları, hava limanları və həbsxanalarda çalışan heyət işləməyə davam edir.

"Əsas personal" kateqoriyasına daxil olan bu işçilər, yeni bir büdcə qəbul edilənə qədər bağlanma dövründəki maaşlarını adətən ala bilmirlər.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Səid Məmmədli
01.10.2025 07:15
Məqalədə qeyd olunan 'evdn' mövzusunda hökumətin bağlanması ilə bağlı qənaətim bir qədər fərqlidir. Mən düşünürəm ki, təmiz bir müvəqqəti büdcənin qəbul edilməməsi, yalnız Demokratların xərc tələbləri ilə əlaqədar deyil. Hər iki tərəfin də razılığa gəlmədə öz payına düşən məsuliyyətini görmək lazımdır. Hökumətin bağlanması heç bir tərəf üçün yaxşı nəticə verməyəcək və əslində ABŞ-ın beynəlxalq imicinə də mənfi təsir göstərə bilər. Ümid edirəm ki, bu məsələ tezliklə həll ediləcək.
Cəmil Ziyadli
01.10.2025 07:10
Bu məqalə hökumət fəaliyyətinin davamlılığı üçün nə qədər vacib olduğunu bir daha gözümüzə soxur. Ağ Evin belə bir ciddi xəbərdarlıq etməsi, maliyyə idarəetməsinin nə qədər mühüm olduğunu göstərir. Təsəvvür etmək çətindir ki, belə bir bağlanma ölkə vətəndaşları üçün nə kimi çətinliklər yarada bilər. Bu məsələdə tərəflərin ortaq bir məxrəcə gəlməsi hər kəsin xeyrinə olardı.

Şərh Yaz