Türkiye mahkemelerinde çeşit çeşit dava görülüyor. Bu davaların hepsinin konusu hakkında mahkeme heyetinin detaylı bilgisi olmayabiliyor. İşte bu noktada bilirkişiler devreye giriyor.
Bilirkişilerin aldığı bazı kararlar kamu vicdanının tepkisini çekebiliyor. İzmir Karşıyaka’da evinin önündeki kaldırımda bisikletle oynarken ehliyetsiz bir sürücünün çarpıp ölümüne yol açtığı 2 yaşındaki E.Ç, bilirkişi tarafından yüzde 20 kusurlu bulundu. Savcı, bilirkişi raporuna iddianamesinde yer vermedi.
Peki bilirkişi neye göre seçiliyor? Farklı farklı kararların sebebi ne?
İstanbul Bilirkişiler Derneği Başkanı ve aynı zamanda yeminli bilirkişi olan Yalçın Çakıcı, yaptıkları mesleği adalete yardımcılık olarak özetliyor. Bazen bilirkişilerin de hata yapabildiğini aktaran Çakıcı, bilirkişinin İzmir’deki olayda olduğu gibi kusur oranı paylaşmaması gerektiğini söyleyerek, “Asli kusur ve tali kusur unsurlarını tespit etmeli. Kusurlulukla ilgili derecelendirmeyi hakim veya savcılık yapar” diyor.
Çakıcı bilirkişilerin görevlerini teknik bilgileri çerçevesinde, objektif, herhangi bir çıkar sağlamadan yapmak zorunda olduklarını söyleyerek kendilerine usulsüzlük teklif edildiğinde bunu hemen mahkeme heyeti ile paylaşmaları gerektiğini söyledi.
Bazı davalarda ise aynı dosyalarda farklı bilirkişiler farklı karar verebiliyor. Çakıcı bu gibi durumları, “Bulgular yeterli değilse farklı sonuçlara ulaşabilir. Ama zaten bilirkişi hüküm veren kişi değildir. Hakime teknik açıdan yardımcı olacak verileri sunan kişidir” diyerek değerlendiriyor.
“PROFESYONEL DEĞİL, YAN İŞ”
İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, yargıdaki iş yükünden dolayı bilirkişi raporlarının doğrudan doğruya kabul edildiği bir dönem yaşandığını belirtti.
Durakoğlu mahkemelerde hakkaniyetsiz olduklarını düşündükleri pek çok bilirkişi raporu ile karşılaştıklarını söylerken “Gerçekten biler kişiler bilirkişi olmalı, profesyonel olarak bilirkişilik yapanlar var, bu doğru değil, herkesin bir işi olmalı bilirkişilik bunun yanında yapılabilir” değerlendirmesinde bulundu.
YETKİ DIŞINA MI ÇIKILIYOR?
Son yıllarda bilirkişilik sisteminin düzeltilmesi için ciddi çalışmaların olduğunu ifade eden Durakoğlu, bilirkişilerin sertifikaların yenilendiğini ve bilirkişilerde yeni sertifikalar alınması zorunluluğunun da konduğunu söyledi ancak önlemleri yeterli bulmadı.
İHTİSAS OLMAYINCA, BİLİRKİŞİ ÇOK
Ceza avukatı Uğur Poyraz ise Türkiye’deki bilirkişilerin durumunu ‘facia’ olarak niteledi. Poyraz, “Sabah icra, öğle boşanma, akşam da ağır cezada davaya giriyor avukatlar. Ticaret mahkemesinde hakimlik yapan kişi, aile hakimliğinde de boşanma davasına bakabiliyor. Hakim, savcı, avukatın ihtisas mesleği olmayınca, bilirkişiye müracaat ediyor” dedi.
Poyraz, iki yaşındaki bir çocuğa kusur atfetmek için, o çocuğun yaptığı hareketin kusurlu bir davranış olduğunu bilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bu çocuğa kusur atfeden eden bilirkişinin meslekten men edilmesi lazımdı” diyor. Poyraz, “Girdiğim nitelikli dolandırıcılık davasında mahkeme, dosyanın üç bilirkişiden nitelikli dolandırıcılık olup olmadığı ve hangi suç oluşturduğu hususunda rapor hazırlamasını istedi. Buna karşı çıktım. Yanlış bile olsa bir suçu vasıflandırmayı sadece hakim yapabilir. Bir hakim bir suçun nitelikli mi, basit dolandırıcılık mı olup olmadığını bilemiyor. Sonrada bilirkişiye yolluyor.” dedi.
BİLİRKİŞİ NASIL OLUNUR?
Bilirkişi olacak kişi, belirli bir meslekte (mühendislik, mimar, adli tıp v.b.) en az 5 yıl çalışmış olmalı. Mahkemenin ihtiyaç duyduğu konularda uzmanlığı olanlar belirli dönemlerde Adalet Bakanlığı bünyesindeki Bilirkişilik Bölge Başkanlıkları’na başvuruyor. Başvurudan sonra belgeleri tamamlandığında listeye alınıyor. Herhangi bir davada bilirkişi ihtiyacında da o listede adı yazılanlar bilirkişi olarak görevlendirmeye başlanıyor.
!function(f,b,e,v,n,t,s)
{if(f.fbq)return;n=f.fbq=function(){n.callMethod?n.callMethod.apply(n,arguments):n.queue.push(arguments)};
if(!f._fbq)f._fbq=n;n.push=n;n.loaded=!0;n.version=’2.0′;
n.queue=[];t=b.createElement(e);t.async=!0;
t.src=v;s=b.getElementsByTagName(e)[0];
s.parentNode.insertBefore(t,s)}(window,document,’script’,’https://connect.facebook.net/en_US/fbevents.js’);
fbq(‘init’, ‘422544178344298’);
fbq(‘track’, ‘PageView’);
