Hint ve Avrasya levhalarının 40-50 milyon önce çarpışması, Himalayaları oluşturduğu gibi buradaki tepelerin yükselmelerini de sağlayan asli faktör. Bu, önceden biliniyordu. Civardaki nehrin etkisiyse yeni ortaya kondu.
University College London’da (UCL) çalışan bilim insanları Arun Nehri’nin, dağın zeminindeki kaya ve toprağı aşındırarak uzamasını sağladığını ve bu sayede tepenin 15-50 metre daha uzun olduğunu bilgisayar modellemeleriyle gösterdi.
Araştırmacılar, yaklaşık 89 bin yıl önce Arun Nehri’nin Kosi Nehri’yle birleşerek bu güce kavuştuğunu buldu. 75 kilometre uzaktaki nehir havzasındaki kaybın, Everest Dağı’nı yılda 2 milimetre yükselmesine katkıda bulunduğu bildirildi.
“GEMİDEN YÜK ATILMASINI ANDIRIYOR”
Araştırma makalesinin ortak yazarlarından Adam Smith süreci şu ifadelerle anlatıyor: “Bu biraz gemiden yük atılmasını andırıyor. Gemi hafiflediği için biraz daha yükseğe çıkar. Benzer bir şekilde yer kabuğu hafifleyince o da daha yükseğe uzanabiliyor.”
Nature Geoscience’da yayımlanan araştırma, bu kuvvetin Everest’le birlikte dünyanın en yüksek 4. ve 5. zirveleri olan Lhotse ve Makalu’yı da etkilediğini vurguluyor.
Independent Türkçe’nin aktardığına göre, araştırmanın diğer yazarlarından Dr. Matthew Fox’un açıklamasıysa şöyle: “Everest Dağı ve komşu tepeler büyüyor çünkü izostatik ayarlama onları erozyonun yıpratmasından daha hızlı yükseltiyor. GPS araçlarıyla yılda iki milimetre büyüdüklerini görüyoruz ve artık bunun ardındaki gerekçeleri daha iyi anlayabiliyoruz.”
Çin’den misafir olarak UCL’e gittiği sırada araştırmanın başını çeken Dr. Şu Han, “Everest Dağı’nın yüksekliğinin değişmesi, Dünya yüzeyinin dinamik doğasına işaret ediyor. Arun Nehri’nin aşındırmasıyla Dünya’nın mantosunun yukarı doğru baskı yapması arasındaki etkileşim, Everest Dağı’na bir ivme kazandırarak onu normale göre daha yükseğe itiyor” diyor.
