Azer Kasımlı: “Azerbaycan, Rusya’nın yarattığı büyük bir oyunun içinde”
Rusya ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin son günlerde tırmanması Bakü’nün söylemlerini etkilemedi.
Ermenistan’ın barış çağrılarına yanıt vermediği, Batı’nın baskısıyla yeni provokasyonlara yol açtığı yönünde iddialar ortaya atılıyor.
Her şey Paşinyan’ın konuşmasından sonra başladı…
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan 22 Şubat’ta “France 24” TV kanalına röportajda ülkesinin Toplu Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) üyeliğini dondurduğunu açıklaması Rusya ile ilişkileri kötüleştirdi.
Paşinyan, CSTO’nun Ermenistan’ın karşılaştığı “güvenlikle ilgili zorluklara” yanıt vermediğini belirtti.
Bu nedenle Başbakan ülkesinin böyle bir organizasyonda faaliyet göstermesini gereksiz görüyordu.
Paşinyan ayrıca, Rusya’nın birkaç ay önce destek vermek yerine açıkça Ermeni halkına hükümeti devirmeye çağrıda bulunduğunu da söyledi.
Peskov, CSTO’nun belgelerinde üyelik kavramının bulunmadığını söylüyor…
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitry Peskov, Nikol Paşinyan’ın 26 Şubat’taki konuşmasını yorumlarken, CSTO belgelerinde üyeliğin dondurulmasına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığını söyledi.
“Ermeni ortaklarımızla sık sık iletişim halindeyiz. Elbette açıklayacağız. İlgili belgelere göre CSMT’nin planında böyle bir rejim yok. İletişim kuracağız ve öğreneceğiz”– Peskov gazetecilere söyledi.
Simonyan, CSMT’yi “kendi kendini söndüren” bir kurum olarak görüyor…
27 Şubat’ta Ermenistan Ulusal Meclisi Başkanı Alen Simonyan gazetecilere şunları söyledi: söz konusu Başbakan Nikol Paşinyan’ın CSTO’ya katılımının sona ermesine ilişkin açıklamasını paylaştığını söyledi.
Simonyan, Ermeni yetkililerin de ülke vatandaşlarının her birinin KGAÖ’ye yönelik öfkesini ve tavrını paylaştığını kaydetti.
CSMT’yi “kendi kendine sönmüş ve aktif olmayan” bir kurum olarak nitelendirdi.
Lukaşenko da endişeli…
Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko da Ermenistan’ın CSTO ile ilişkileri hakkında konuştu dokundum.
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün Ermenistan olmadan çökmeyeceğini söyledi.
Lukaşenko aynı zamanda Ermenistan’ı bu konuda acele etmemeye de çağırdı.
Suslov, Paşinyan’ı “Batı Azerbaycan”la tehdit ediyor…
Rusya Ekonomi Yüksek Okulu Dünya Ekonomisi ve Dünya Politikaları Fakültesi Kapsamlı Avrupa ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi müdür yardımcısı Dmitri Suslov, Ermenistan’a net bir mesaj verdi.
O söz konusu Erivan’ın CSTO’dan ayrılması ve Rus üslerini geri çekmesi halinde Ermenistan’ın fiili ve hukuki olarak Batı Azerbaycan’a sahip olacağı belirtiliyor.
Ermenistan’ın CSTO zirvesinden çekilmesi
Bu arada Ermenistan ile CSTO arasındaki ilişkilerdeki çelişkinin temeli 2023 yılı sonunda atıldı.
Ermeni yetkililer defalarca CSTO ve Rusya’yı 2020 yılında yaşanan İkinci Karabağ savaşı nedeniyle yükümlülüklerini yerine getirmemekle suçladı.
Kasım 2023’te Başbakan Nikol Paşinyan, CSTO’nun Minsk Zirvesine katılmayı reddetti.
Birkaç ay önce Savunma Bakanı Suren Papikyan, Belarus’un başkentinde düzenlenen Savunma Bakanları Konseyi toplantısına katılmamıştı. Ayrıca geçen yıl Ermeni yetkililer, CSTO barışı koruma birliklerinin “Kırılmaz kardeşlik 2023” eğitiminin cumhuriyet topraklarında yapılmasını uygun görmemişti.
Bakü’nün söyleminde neler gözlemlenebilir?
Bakü’nün söylemine gelince, iki gündür hükümet yanlısı medya kuruluşlarında Ermenistan’la ilgili “Batı’nın Güney Kafkasya’daki yeni savaş planı – Ermenistan felakete doğru gidiyor” başlıklı yazı yayınlanıyor. sürükler“, “Batı Ermenistan Azerbaycan’a karşı savaşacak hazırlar” manşetleri dolaşıyor.
Geçtiğimiz gün Milli Savunma Bakanı Zakir Hasanov, Türkiye Savunma Bakan Yardımcısı ile görüştü, Ermenistan sınırında son günlerdeki durum tartışma yaptı.
Bu arada Zengezur koridoru meselesi yeniden gündeme geldi.
Dijital Kalkınma ve Ulaştırma Bakan Yardımcısı Rahman Hummetov Gürcistan’da düzenlenen Orta Koridor bölgesel etkinliğinde söz konusu Zengezur Koridoru’nun Orta Koridor’un taşıma kapasitesini yılda 8-10 milyon tona çıkaracağını söyledi.
Azerbaycanlı uzman yerel çatışma ihtimalini göz ardı etmiyor…
24 Şubat’ta Savunma Bakanlığı’nda Albay General Zakir Hasanov başkanlığında bir toplantı yapıldı.
Savunma Bakanlığı sık sık Ermenistan’ı ateşkesi ihlal etmekle suçlarken, Azerbaycan Ordusu’nun iki ülkenin konvansiyonel sınırındaki durumu tırmandırmamak için misilleme tedbirleri almadığını da belirtti.
Konuyla ilgili Meydan TV’ye yorum yapan askeri uzman Jasur Memmedov, sınırda büyük çaplı olmasa da yerel çatışmaların yaşanabileceğini söyledi. Bunu Zengezur Koridorunun açılmasıyla, Rusya’nın çıkarlarıyla ve Ermenistan’ın yoğun silahlanmasıyla yaptı. bağlanmıştı.
Aynı zamanda Ermeni yetkililer de Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldıracağını iddia ediyor.
Bakanların Berlin toplantısı ve ABD’nin çağrısı…
28 Şubat’ta Almanya’nın başkenti Berlin’de Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri başkanları Ceyhun Bayramov ile Ararat Mirzoyan arasında toplantı gerçekleştirildi.
Toplantı öncesinde Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları arasında “Barış ve devletlerarası ilişkilerin tesis edilmesine ilişkin ikili anlaşma” projesine ilişkin müzakerelerin bir sonraki turunun ve Alman yetkililerle görüşmelerin planlandığını duyurdu. .
ABD Dışişleri Bakanlığı ve taraflar uzun vadeli bir anlaşmaya varacak isminde.
İlham Aliyev: “Ermenistan’a saldırma planımız yok”
28 Şubat’ta İlham Aliyev, Alman Ekonomisi Doğu Komitesi Başkanı Michael Harms başkanlığındaki heyeti kabul ederken, Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldırma planının olmadığını açıkladı. söz konusu.
Joseph Borrell’in yetersiz açıklamalarının Azerbaycan tarafını hayal kırıklığına uğrattığını kaydetti:
“Öncelikle kendisinin bu açıklamaları hiçbir gerçeği yansıtmamakta ve uluslararası hukuk normlarına aykırıdır. İkinci olarak Azerbaycan tarafı bu açıklamaları ülkemize yönelik üstü kapalı tehditler olarak değerlendiriyor. Böylelikle Borrell, Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldırması durumunda bunun acı sonuçlarla karşılaşacağını söyledi. Öncelikle Borrel, Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldırmayı planladığı bilgisini nereden aldı? Böyle bir planımız yok“.
İlham Aliyev, tüm bunların Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un imaları olduğunu kaydetti.
Peki Azerbaycan Ermenistan’a askeri müdahalede bulunabilir mi?
Siyasi yorumcu Zardusht Alizadeh Meydan TV’ye Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldırması için hiçbir neden görmediğini söylüyor.
Ayrıca hükümet yanlısı medyada yazılan ve dile getirilen iddiaların da asılsız olduğunu düşünüyor:
“Azerbaycan’ın böyle bir adım atması İlham Aliyev’in iktidarını saldırıya uğratabilir. Çünkü Batı dünyası, Azerbaycan topraklarını işgal ettiği dönemde bile Ermenistan’a her zaman sempatiyle yaklaşmıştır. Artık Azerbaycan toprak bütünlüğünü sağladıktan sonra Ermenistan’a müdahale ederse Batı Azerbaycan’ı ezebilir.”.
“Saddam Hüseyin ve Irak örneği var”
“Saddam Hüseyin’i anmak yerinde olur. Saddam Hüseyin, Kuveyt’i Irak’ın toprağı olarak gördüğünde, ABD büyükelçisi bunu kendi iç meselesi olarak nitelendirdi. Sonra ne oldu? Saddam Kuveyt’e girdikten sonra ABD onu kelimenin tam anlamıyla cezalandırdı.Alizadeh vurguladı.
Ona göre Aliyev böyle bir adım atmayacak:
“Azerbaycan’ın uluslararası alanda tanınan Ermenistan topraklarına müdahale edeceğine ve Zengezur koridorunu zorla açmaya çalışacağına inanmıyorum. Bu ciddi baskılara yol açacaktır. Irak, komşu ülkeye müdahalenin en acı örneğidir. İlham Aliyev’in en çok sevdiği şeyin kendi gücü olduğuna eminim. Bu nedenle kendi hükümetine saldırıp baskı uygulamayacaktır, Rusya istese bile Aliyev bunu yapmayacaktır.”.
Zaradusht Alizadeh, Berlin’deki bakanlar toplantısının temaslar açısından önemli olduğunu söylüyor.
Rusya’nın CSTO konusunda Ermenistan’a baskı yapabilme becerisine gelince, siyasi yorumcu bu kurumu “bir serap” olarak değerlendiriyor:
“KTMT, Turan gibi, Türk Birliği gibi anlamsız bir kurumdur. Uzaktan görülüyor ama yaklaştıkça serap olduğu anlaşılıyor. Dolayısıyla Rusya’nın bu aracı da boş ve anlamsız bir söylem kullanmaya yöneliktir..
“Aliyev hükümeti çaresiz durumda…”
Siyaset bilimci Azer Kasımlı, Meydan TV’ye Rusya’nın, Ermenistan’ın Azerbaycan üzerinden Batı’ya entegrasyonunu engellemeye çalıştığını anlatıyor:
“Bu yeni bir durum değil, İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan bir durum. Ermenistan artık “Rusya’nın ileri karakolu” olmak istemiyor. Bunun için hem KGAÖ’den ayrılması hem de Avrasya Birliği’nden vazgeçmesi gerekiyor. Paşinyan hükümeti, Putin’in hedef aldığı tüm bölgesel, ekonomik, siyasi ve askeri yapılardan uzaklaşmak istiyor. Batı’nın elinde Güney Kafkasya’yı Rusya’nın elinden almak için büyük bir fırsat var. Çünkü Güney Kafkasya, Sovyet sonrası alanın ikinci ana bölgelerinden biridir. Örneğin Batı, Belarus dışında Ukrayna ve Moldova’yı Rusya’dan neredeyse tamamen ayırdı. Bu iki ülke halihazırda Avrupa Birliği’ne üye olmaya aday statüsünü almış durumda. Eğer Güney Kafkasya’da da Ermenistan’ı kırabilirlerse Gürcistan’la birlikte bu iki ülkeyi de Rusya’nın kontrolünden tamamen çıkaracaklar demektir. Gürcistan zaten Avrupa Birliği’ne aday statüsünü aldı. Gelecekte bu statüyü Ermenistan’a da vereceklerini düşünüyorum.”.
“İlham Aliyev, Putin’le aynı gemide olduğumuzu söylemek istedi”
Ona göre Rusya da elbette bunu biliyor ve süreci engellemeye çalışıyor:
“Bu sürecin engellenmesi için Paşinyan’ın Ermenistan’daki Rusya yanlısı muhalefet üzerinden devrilmesi gerekiyor. Geçen seçimde bunu başaramadılar. Bundan sonra 2020’de imzalanan 10 Kasım bildirisi tek seçenek olmaya devam ediyor. Azerbaycan’ın Batı bölgesini Nahçıvan’a bağlayan iletişim meselesi oraya da yansıdı. Putin bunu çoğunlukla Aliyev’in diliyle dile getirdi ancak son günlerde Rus yetkililer de bunu açıkça ifade etmeye başladı. Geçen gün Suslov, Ermenistan’ın CSTO’dan ayrılması veya üsleri geri çekmesi halinde Rusya’nın Azerbaycan’a Zangezur’a girmesi için tam yetki vereceğini açıkça söyledi. Aliyev’in koridorun Rusya’nın kontrolü altında olduğunu söylemediği doğru ama yerel medyaya verdiği son röportajda bunu açıkça söyledi. Rusya ile aynı gemide olduğumuzu söylemek istedi..
“Mesele şu ki, son askeri operasyonlar ve Azerbaycan’ın Karabağ üzerindeki egemenliğinin tamamen yeniden tesis edilmesi, Ermenilerin Karabağ’dan kitlesel göçü, sınırdaki çatışmalar Rusya’nın isteği üzerine gerçekleşen olaylardır. Yani Aliyev hükümeti bu konuda Rusya’nın rızasını almaktan çekinmiyor. Görünüşe göre Aliyev, karşılığında bölgedeki tüm iletişimin Rusya’nın kontrolüne geçmesini kabul etti.dedi.
“Putin işini yaptı, şimdi Azerbaycan da üzerine düşeni yapmalı…”
Kasımlı, Ermenistan’a askeri müdahalenin Aliyev rejiminin çıkarına olmadığını ancak gerekli olduğunu söylüyor:
“Çünkü Karabağ konusunda Azerbaycan zaten Rusya’nın senaryosuyla hazırlanmış bir oyunun içine girmiştir. Yani Putin savaşa müdahale etmeyerek Karabağ konusunda üzerine düşeni yaptı. Şimdi meselenin ikinci kısmı kalıyor: Azerbaycan yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Bu, Azerbaycanlı yetkililerin çıkarına değil ve onlar da bunu anlıyorlar ama onlar zaten oyunun içindeler, çaresiz bir durumdalar. Yani savaş ihtimalinin olduğunu düşünüyorum ama duruma göre olmayabilir. Bunun için de Azerbaycan’ın bu durumdan çıkabilmesi için sanırım bazı şartların olması gerekiyor, yani Paşinyan’ın devrilmesi gerekiyor, ya Rusya’nın Ukrayna’da daha ciddi bir baskıyla karşı karşıya kalması ya da dünyada daha büyük bir çatışma kaynağının ortaya çıkması gerekiyor. çünkü hükümetin başka yolu yok…”
Azer Kasımlı, Azerbaycan’ın Ermenistan’a saldırması durumunda ciddi uluslararası yaptırım ve baskılarla karşı karşıya kalabileceğini de kaydetti.
