Dünya, Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta başlayacak kritik NATO zirvesine odaklandı. “Son 10 yılın en kritik NATO buluşması” olduğu ifade edilen zirvede İsveç’in üyeliği ve Ukrayna’nın üyelik talebi gibi politik konuların haricinde askeri ve stratejik kararlar da alınacak. Bu kararlardan birisi de NATO savunma eylem planının yeniden şekillendirilmesi. Zirve sonuç bildirgesinde savunmaya yönelik üretim eylem planı ve yatırım sözlerinin açıklanması beklenirken, alınacak stratejik kararların ise ‘üst düzey gizlilik’ dolayısıyla kamuoyuna açıklanması beklenmiyor.
Uluslararası istihbarat haberciliğinin önde gelen yayın organlarından Intelligence Online sitesi ise zirve öncesinde NATO üyesi ülkelerce onaylanmış bulunan ancak kamuoyuna açıklanmayan iki kritik karardan birisini detaylarıyla açıkladı. “Andrew Clark NATO’nun teknik istihbaratının yönetimine geçiyor” başlığıyla verilen yazıda zirve öncesinde NATO’nun istihbarat biriminin nasıl yeniden yapılandırıldığı anlatıldı.
Üst düzey NATO kaynaklarından elde edilen bilgilere dayandırılan yazıda NATO’nun yeni istihbarat yapılanmasının başına hali hazırda Sigonella Hava Üssü’ndeki merkezin de komutanı olan ABD’li Hava Kuvvetleri Generali Andew M. Clark’in getirildiği bilgisine de yer verildi. Rusya-Ukrayna savaşının hemen ardından göreve atanan ABD’li generalin hali hazırda ittifakın ‘hızlı tepki verme planlarını yeniden organize ettiği’ ve savaşın da yaşandığı NATO’nun doğu cephesindeki NATO birliklerini yeniden konumlandırdığı ifade edildi.
Öte yandan edinilen bilgiler egöre NATO’nun yeni istihbarat yapılanması 420 kişilik bir ekipten oluşacak. Bu yeni yapılanma ile NATO üyesi her ülke için ortak istihbarat akışı sağlanacak ve yeni organizasyonun önceliği ise üye ülkelere düzenli olarak elektronik istihbarat analizleri ve bilgileri sağlamak olacak.
Elde edilen bilgilere göre NATO’nun yeni askeri istihbarat yapılanması dahilinde Brüksel’deki merkezinde de bir değişikliğe gidecek. Buna göre NATO’nun keşif ve gözlem birimini yöneten ABD’li uzman Paul Bowman bir yandan ittifaka uzaydaki uydulardan daimi gözlem ve keşif bilgileri sağlayacak Aquila Projesi üzerinde çalışırken diğer yandan da çoklu sensörlere sahip yeni bir istihbarat data toplayıcı sistemleri geliştirmekle görevlendirilecek.
NATO’nun yeni yapılanmasında öncelikli istihbarat kaynakları ise alandan gelen bilgiler ve ABD yapımı Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk yüksek irtifa keşif ve gözetleme İHA’ları (İnsansız hava araçları) olacak. Yeni organizasyon dahilinde NATO askeri konseptinde ‘NATO14’ koduyla tanımlanan RQ-4 İHA’larının sayısının arttırılması da hedefleniyor. Elde edilen bilgilere göre 2022 Şubat ayından bu yana RQ-4 İHA’ları Baltık ülkelerinden Romanya’ya kadar NATO’nun tüm Doğu cephesinde, özellikle de Rusya’dan istihbarat elde edebilmek için yoğun şekilde kullanılıyor. İtalya’daki hava üssünün ABD hava ve deniz kuvvetlerine bağlı savaş uçakları, SİHA’lar ve helikopterlerin Karadeniz’e geçmek için sık kullandığı bir üs olduğu biliniyor.
Üst düzey kaynaklar Hava General Andrew M. Clark’in daha önce ABD’nin Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Al Dhafra Hava Üssü’nün komutanı olarak Afganistan, Irak ve Kızıl Deniz boyunca gerçekleştirdiği görevler dolayısıyla yeni NATO istihbarat yapılanmasının başına getirildiğini de ifade ediyorlar.
