Yeni bir araştırmaya göre, bir ev kedisinin burnu, kedigillere etkili koku alma duyusunu vermek için karmaşık, yüksek verimli bir kimyasal analiz ekipmanı gibi işliyor.
İçinden havanın geçtiği kıvrımlı kanallara sahip olan memeli burunlarının koku algılamasını sağlayan mekanizma şimdiye kadar tam olarak anlaşılamamıştı.
Independent Türkçe’nin haberine göre önceki çalışmalar burnun solunan havadaki kokuları bir gaz kromatografi cihazına benzer şekilde algıladığına dair ipuçları vermiş olsa da, aralarında ABD’deki Ohio Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacıların da bulunduğu ekip, memelilerde bu ikisi arasındaki tam paralelliklerin belirsiz kaldığını söylüyor.
Perşembe günü bilimsel dergi PLOS’da yayımlanan yeni çalışmada, bilim insanları gerçek bir kedinin burnunun yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi taramalarına dayanarak evcil bir kedinin burnunun tam üç boyutlu bir bilgisayar modelini geliştirdi.
Sanal kedi burnu üzerinden yapılan hava ve koku akışı simülasyonları, burnun çoklu dallanma tüplerine sahip bir gaz kromatograf cihazına benzer şekilde işlediğini ortaya koydu.
Araştırmacılar iki farklı hava akışı bölgesi buldu: Filtrelenen ve akciğerlere giderken ağız çatısının üzerinde yavaşça yayılan solunum havası ve merkezi bir geçitten doğrudan burun boşluğunun arkasına doğru kokuyu algılayan bölgeye hızla hareket eden koku maddesini içeren ayrı bir akım.
Bilim insanları, belirli kanallardan diğerlerine kıyasla ne kadar akış geçtiğini de ölçtü. Bu belirli kanallar arasında koku alma bölgesine en çok koku veren kimyasalları ileten bir kanal da vardı.
Çalışmanın ortak yazarı Kai Zhao, “Solunum için, burun etleri akışı ayrı kanallara yönlendirmek üzere dallanır, tıpkı bir arabadaki radyatör ızgarası gibi, bu da temizlik ve nemlendirme için daha iyi olur” dedi.ı
Dr. Zhao, “Ancak koku algılamanın çok hızlı olmasını istiyorsunuz, bu nedenle kokuyu yüksek hızda ileten bir dal var. Bu da havanın solunum bölgesinden süzülmesini beklemek yerine potansiyel olarak hızlı algılamaya olanak tanıyor; hava temizlenirse ve süreç yavaşlarsa kokunun çoğunu kaybedebilirsiniz” diye ekledi.
Araştırmacılar, çoklu karmaşık kanalların, amfibilerdeki gibi tek bir düz tüpe sahip olmaya kıyasla yaklaşık 100 kat daha verimli olabileceğini buldu.
Dr. Zhao, “Kedi burnu muhtemelen köpeğinkine benzer bir karmaşıklık seviyesine sahip ve bir kemirgeninkinden daha karmaşık ki bu da şu soruyu akla getiriyor: Burun neden bu kadar karmaşık olacak şekilde evrimleşti?” ifadelerini kullandı.
Ekibe göre eğer bir kedinin burnu koku tespiti için sadece düz bir tüpe sahip olsaydı, koku algılamasının gerçekte olduğu kadar verimli olması için başın bugünkü fiziksel boyutundan daha uzun olması gerekirdi.
Ohio Eyalet Üniversitesi araştırmacısı, “Bir koku alıyorsunuz, hava oraya geri geliyor ve çok daha uzun bir süre işleniyor gibi” açıklamasında bulundu.
Bilim insanlarına göre bulgular, daha kıvrımlı kanalların evriminin kedinin gelişmiş koku alma duyusunu nasıl sağladığına dair anlayışımızı derinleştiriyor.
Kedi burnu hakkında 6 şaşırtıcı bilgi
1- Burun kedilerin en önemli duyu organıdır
Tüylü kankalarımızın öpmeye doyamadığımız kadife burunları bu güzel canlıların en önemli duyu organıdır. Halk arasında köpeklerin kedilerden iyi koku aldığına ilişkin yaygın bir inanış vardır. Oysaki bir burunun iyi koku alması burnun içindeki reseptörlere bağlıdır. Bir insanın burnunda 1000 kadar koku reseptörü vardır, kedilerin burnundaki reseptör sayısı ise 200 milyondur! En iyi koku alabilen köpek ırkları dahi bu sayıya yakınlaşamaz. Yani kediler sadece insanlardan değil köpeklerden de daha iyi koku alırlar. Bu reseptörler öyle güçlüdür ki kedilerin avlarının kokusunu çok uzaktan bile alabilmesini, aynı şekilde düşmanların kokusunu duyabilmesini ve kaybolduklarında evlerini bulabilmesini sağlarlar.
2- Kedilerin burnu onlara etraftaki diğer kediler hakkında birçok şey söyler
Kedilerin burnu onlara etraftaki diğer kediler hakkında çok şey söyler. Diğer kedilerin idrar ve dışkılarından yayılan koku ile cinsiyetlerini, hasta olup olmadıklarını ve tabi ki çiftleşmeye hazır olup olmadıklarını anlarlar. Kedilerin dünyasının iletişim aracı burundur demek bu açıdan bakınca pek de yanlış olmaz.
3- Karşılıklı koklama kedi selamlaşmasıdır
Kedilerin birbirlerine yaklaşıp karşılıklı koklaşmaları selamlaşmadır. Ama aslında buna selamlaşmadan çok birbirlerine “iyi dileklerini” sunmak olduğunu da söyleyebiliriz.
4- Kediler kokuları sevmezler
Kedilerin burnunun çok hassas olması beraberinde kokulardan hoşlanmamalarını getirir. Zira kokular kediler aşırı derecede etkiler. İşte tam da bu nedenledir ki Kedilere Parfüm Sıkmak, Kokulu Kedi Kumu Kullanmak, Yanlarında Deodorant Ya Da Diğer Kokulu Spreyleri Sıkmak Bu Hayvanlara Yapılan Bir İşkencedir Adeta! Ayrıca kedilerin kum kabını kirli bırakmak da bu hayvanların kokudan aşırı rahatsız olmasına yol açar!
5- Kedilerin burun rengi tüy rengi ile doğrudan ilgilidir
Kedilerin burnu ile kürklerinin rengi arasında direkt ilişki vardır. Yani siyah ama pembe burunlu bir kedi yoktur, aynı şekilde siyah burunlu bir sarman ile karşılaşmak da mümkün değildir. Bu arada sarman kediler hakkında 5 ilginç gerçek yazımızda da bahsettiğimiz gibi başta sarmanlar olmak üzere bazı kedilerin burnunda aynı insanlarda olduğu gibi çiller bulunur.
6- Her kedinin burun izi eşsizdir
Her kedinin burun izi aynı parmak izi gibi eşsizdir!
Halktv.com
“24 saat”
