Yaşam

Bilim adamları ‘görülmüş’ en büyük kara deliği buldu: Güneş’in hacminin 30 milyar katı!

Karadelikler, bir çok süre Güneş’in kat kat büyüklüğündeki devasa yıldızların yakıtı bittiğinde ve kendi içlerine çöktüğünde doğarlar. Ortaya çıkan tekillik inanılmaz derecede yoğun ve ışığın bile kendisinden kaçamayacağı kadar kuvvetli bir çekim gücüne haizdir.

Bu, çevresindeki her şeyi yutmaya eğilimli doyumsuz tekilliklerin sırrını çözmeye çalışan gökbilimciler, benzersiz bir kozmolojik bir problemle uğraşmak zorunda: Fizyolojik olarak göremediğiniz bir şeyi iyi mi anlayabilirsiniz?

Adlarından da anlaşılacağı benzer biçimde, karadelikler kendi ışıklarını yaymazlar ve yakındaki bir ışık kaynağının yansıtabileceği bilindik yüzeyleri yoktur. Bununla beraber, bilim adamları, çevreleyen evreni iyi mi etkilediklerini inceleyerek kara deliklerin doğasına ışık tutabilirler (evet, kelime oyunu var).

Mesela, karadelikler beslemek için yakındaki bulutlardan, gezegenlerden ve yıldızlardan araç-gereç çeker; bunlar vaka ufkuna -herhangi bir maddenin bu dev kütleye hapsolmadan kaçabileceği son sınır noktasına- yaklaştıkça aşırı ısınır ve görünebilen ışığın, X-ışınlarının ve öteki ışınım biçimlerinin salınmasını tetikler.

Bu yüzden de kara delikler göreceli olarak görmesi ve anlaması daha kolay yapılardır. Sadece öteki taraftan, etken olarak kütle tüketmeyen kara deliklerin tespit edilmesi inanılmaz derecede zor olsa gerek.

Yeni bir çalışmada bilim adamları, Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan bir görüntüde bir ışık yayının yaratılmasının ardındaki bilmeceyi çözerek, gizli saklı bir kara delik olan bu dev kütleli cismin varlığını tespit ettiler.

Bilim adamlarından oluşan bir ekip, görüntüye yansıyan yerçekimsel mercekleme efektini yaratan kara deliği saptamak amacıyla bir takım süper bilgisayar simülasyonu yürütmüş. Böylece her rekreasyon, ön plandaki bir gökadaya gömülü değişik kütlelerdeki karadeliklerin varlığının, daha uzaktaki arka plandaki gökadadan yayılan ışığı değişik şekillerde iyi mi bükebileceğini ortaya koymuş.

Sonuçta bu ekip, galaksinin kalbinde gömülü olan ve 30 milyar Güneş’e eşdeğer bir kütleye haiz korkulu bir kara delik olma ihtimalini simülasyona ilave ederek Hubble görüntüsünde görülen benzersiz mercekleme efektini tekrardan yaratabildiklerini keşfetmiş.

Halktv.com
“24 saat”

Bənzər məqalələr

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Başa dön tuşu