Koronavirüs salgının etkisiyle aylarca evlerimizde hiçbir şey yapmadan oturduk. Aşılar ile birlikte vakalarda keskin bir düşüş sağlanırken pandeminin dünyada değiştirdiği bazı şeyler eski haline dönmeye başladı. Örneğin daha çok şirket kalıcı olarak ofislerde çalışıyor, toplu etkinliklerin sayısı arttı.
Fakat bu kadar uzun süre evde oturmuş olmanın insanda yarattığı bazı duygusal ve fiziksel tahribatlar da yok değil. Bilim insanlarının yaptığı bazı çalışmalar ortaya koydu ki artık çok daha çabuk sinirleniyoruz. Bir şekilde pandemi tahammül duygumuzu aşağı çekti.
Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl uçaklarda ortalama 100-150 arası öfke patlaması vakası görülürken (yolcunun taşkınlık yapması) 2021 yılında uçaklarda böyle 5 bin 700 olaya rastlandı. Bu olayların 4 bin 100’ünün maske kaynaklı olduğu ortaya çıktı.
İnsanlar kendilerine yönelik bir tehlike hissettiklerinde beyinlerinin amigdala bölgesi (dış etkenlere karşı duyguların işin içine girerek cevap vermemizi sağlayan alan) uyarılmış oluyor. Eğer uyaran çok şiddetliyse amigdala bütün davranışlarımızı ele geçiriyor. Böylece kendimize şaşıracağımız şekilde hiç söylemeyeceğimiz şeyleri söyleyebiliyoruz.
2020 yılında 233 çiftle yapılan bir araştırmaya göre; çiftler bir uzman eşliğinde sorunlarını çözmek için bir odada tutuldu. Sorunlarını tartışan çiftlerden biri duygusal olarak kendini kaybettiğinde sorunların çözülemediği görüldü. Bu çok şaşırılacak bir bulgu değil ancak işin içine duyguları karıştırdığımızda ne olacağının doğru bir temsili gibi.
Peki sorunları çözmek için duygularımızı nasıl dizginleyebiliriz? Bazı uzmanlar ‘30 saniye kuralını’ öneriyor. Eğer tez canlı biriyseniz dışarıdan sizi sinirlendirecek bir uyaran aldığınızda içinizden 30 saniye sayın ve daha sonra tepkinizi gösterin. Bu daha sakin bir cevap vermenize yol açabilir. ABD’nin kurucu liderleri arasında gösterilen Thomas Jefferson, “Öfkeliysen konuşmadan önce 10’a kadar say. Çok öfkeliysen 1000’e kadar” demişti.
Kişinin başkalarının duygularını gözlemlemesi de öfkesini kontrol edebilmesi için çok önemli. Kişi kendisini şu sözü söylerken düşünebilir: “Aslında şu an o kadar öfkeli değilim, öfkenin beni ve duygularımı yönetmesine izin vermeyeceğim.”
Çok sinirlendiğiniz anlarda tepkinizi göstermeden önce öfkenizi kağıda dökmek faydalı olabilir. İçinde olduğunuz ilişki sizi rahatsız ediyorsa karşı tarafa tepkilerinizi göstermeden önce hissettiklerinizi bir kağıda yazabilirsiniz, böylece onunla konuşmaya gitmeden önce bir öfke patlaması yaşamayabilirsiniz. Kendiniz hakkında tuttuğunuz bu rapor size yardımcı olabilir.
Bazı uzmanlar günlük tutmanın da içinizde öfke biriktirmemek için iyi bir yöntem olduğunu düşünüyor.
Yukarıdaki adımların hepsi ‘kendinizin bir öğrencisi’ olmanız için uzmanlar tarafından derlenen öneriler. Kişi kendisini ne kadar iyi tanırsa tepkilerini o kadar ölçülü, makul ve çözümcü bir şekilde ifade edebilir.
