Herkesin bir yerlere yetişmeye çalıştığı metropollerde yürüyen merdivenler ve bantlar, ciddi anlamda zaman kazandırıyor. Ancak periyodik bakıma ihtiyacı olan bu araçlar özellikle İstanbul’da büyük bir yoğunluğun altında kalıyor. Peki bunlar sık mı arızalanıyor yoksa size mi denk geliyor?
Metropol insanları olarak neredeyse hepimizin acelesi var, hepimiz bir yere yetişmek istiyoruz. Ve sıklıkla yorgunuz. Haliyle toplu taşıma istasyonlarında, AVM’lerde, havaalanlarında ekseriyetle yürüyen merdivenleri kullanıyoruz. Tüm kestirmeleri kullanma niyetindeyiz ve bu noktada karşımıza çıkabilecek “yürümeyen” bir yürüyen merdiven sinir bozucu olabiliyor.
Lakin İstanbul’dan örnek vermek gerekirse nüfusu 20 milyonu çoktan aşmış dev bir şehir burası. İstanbul ayrıca 20 milyon için fazla küçük. Dolayısıyla kentin ekipmanlarının arızalanması veya bakıma gereksinim duyması mümkün.
Şu an (17 Mart 2022 saat 14.15 itibarıyla) İstanbul metrolarında yürüyen merdivenlerin yüzde 97.3’ü çalışıyor. Yürüyen bantlarda oran yüzde 96.6 seviyesinde. Bu noktada akla gelen “Bana mı denk geliyor?” düşüncesi can sıkabiliyor.
Konuya ilişkin temasa geçtiğimiz Metro İstanbul, “2017’de yüzde 97.43 olan emre amadelik oranı ekipman artışına rağmen 2021’de yüzde 98.83’e çıktı. 2021 yılı verilerine göre arızalara zamanında müdahale oranımız yüzde 94” diyor ve arızalarda geçmiş yıllara göre bir artış olmadığını söylüyor.
AYSAD (Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Sefa Targıt ise “Sayılara bakmak gerekirse bize ulaşan veriler arıza oranlarının kabul edilebilir ölçülerde olduğu yönünde” diyor ancak şöyle devam ediyor:
“Bir işletmedeki tüm yürüyen merdiven ve bantlar göz önüne alınarak hesaplanan bu oranlar, bazı tesislerde veya duraklarda yoğunlaşmış ve rahatsızlık yaratmış olabilir.”
Elbette belli bir saatte açılan ve kapanan, toplu taşıma kadar da yoğun olmayan AVM’lerde arızalı yürüyen merdivene rastlama olasılığınız daha düşük. Targıt, “Metrolardaki şartlar, AVM’lere göre oldukça farklı ve zorlu. Açık hava koşulları, yoğun kullanım, vandalizm ve özel bakım gereksinimi gibi farklar var” diyor.
Metro İstanbul bu duruma ilişkin “Dış hava şartları ekipmanların ömrünü azaltmakta. Ekipmanlarımızın önemli bir kısmı açık alanda ve hava şartlarına maruz kalacak şekilde konumlandırılmış. Bu alanların üstünü kapatmak amacıyla çalışmalar başlattık. İlk etapta, bu yılın sonuna kadar M4 hattımızdaki 20 girişin üstünü kapatmış olacağız” ifadelerini kullanıyor.
AYD (Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği) Başkanı Hüseyin Altaş ise AVM’lerin mümkün olan en iyi ekipmanı kullandıklarının altını çizerken “Bakım ve ekipman kalitesi çok önemli. Bakım periyotlarına uyulmalı. AVM’lerde bakım ve onarım giderleri yıllık giderin ortalama yüzde 15’ini oluşturur” diye ekliyor.
AYD Başkanı Altaş, bu ekipmanların yoğunluk limitleri olduğuna da değiniyor. AYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Targıt da “Özellikle sabah ve akşam bu kapasitelerin aşıldığı gözlemleniyor. Gayrettepe Metro Durağı ve Zincirlikuyu Metrobüs Durağı gibi noktalarda yaşanan inanılmaz yoğunluk, mutlaka arızaları tetikler” diyor ancak şu durumun da altını çiziyor:
