Rusya’nın Ukrayna’yı işgalindeki en büyük destekçisi Belarus’un da işgale katılıp katılmaması gündemde. Devlet Başkanı Lukashenko savaşa girmeyeceklerini söylerken ordunun durumu ve halk desteği de bu açıklamayı destekliyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali bütün uluslararası ilişkiler dengelerini değiştirdi. Uzun yıllardır askeri olarak tarafsız gözüken İskandinav ülkeleri bile sıcak siyasetin göbeğine oturdu. Finlandiya ve İsveç’te NATO’ya katılmak yüksek sesle tartışılıyor. Uluslararası konjonktüre bakıldığı zaman Rusya’nın yanında çok ülke olduğunu söylemek zor.
Küresel siyasette güçlü bir müttefik olarak gözüken Çin bile Batı ile ilişkileri göz önünde bulundurarak Rusya’ya mesafeli bir politika izliyor. Türkiye ise dünya diplomasi sahnesinde parlıyor. İki tarafla da yakın ilişkileri olan Türkiye, Antalya’da iki ülkenin dışişleri bakanlarını buluşturmayı başardı.
Rusya’nın yanında belki de bu kadar net bir şekilde açıktan pozisyon alan tek ülke Belarus. Öyle ki Rus askerleri Belarus topraklarından Ukrayna’ya giriş yapıyor, iki ülke ortak askeri tatbikatlar düzenliyor. Ruslar, askeri ikmal için Belarus demir ve kara yollarını kullanıyor.
Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko, Rusya’ya açıktan destek olmakta bir beis görmezken gazetecilerin sorularına, “Yaralı askerleri varsa ve bizde tedavi olmuşlarsa bunda ne sorun var. Onları tedavi ettik ve destekledik” yanıtını veriyor. Belarus’un da Ukrayna’nın işgaline fiilen destek vermesi gündemde. 48 bin kişilik ordu bekliyor.
Belarus, Genelkurmay Başkanı ve aynı zamanda Savunma Bakanı olan Viktor Gulevich, “Ordularımızın hareket halinde olması, savaş hazırlığını göstermez” demekte.
Belarus iki sebepten ötürü Ukrayna’nın işgaline fiilen katılmaya mesafeli. Bunlardan birincisi işgal için halk desteği yok, ikincisi ise Belarus ordusu fiilen hiç savaşmadı. Chatham House isimli düşünce kuruluşunda Belarus uzmanı olarak çalışan Ryhor Astapenia, Belarus halkının sadece yüzde 3’ünün Ukrayna’ya fiili bir operasyondan yana olduğunu söylüyor.
Belarus-Ukrayna sınırındaki Brest kentindeki 38. Hava Tugayı’ndan emekli olan Albay Valery Zakashchik, “Belarus ordusu hiçbir yerde savaşmadı ve dış çatışmalara hazır değil. Lukashenko, Belarus ordusunun büyük bir risk olduğunu biliyor, çok büyük kayıplar olabilir, bu onun için felaket olurdu” ifadelerini kullanıyor.
Ukrayna’nın eski savunma bakanı Andriy Zagorodnyuk, Belarus ordusunun Ukrayna’ya büyük bir askeri birlik göndermeyeceğini, gönderecekleri asker sayısının 20 bin olmayacağını düşünüyor. Zagorodnyuk, Rusya’da savaş için yapılan propagandanın kamuoyunda bir karşılığı olduğunu ancak aynı durumun Belarus için geçerli olmadığını söyledi.
Belarus da Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlardan nasibini aldı. Kanada Belarus’a hava sahasını kaparken ülke de dolara olan bağlılığını azaltmak için 18 Mart’tan itibaren borsasında Yuan ile işlem yapılmasına izin vereceğini söyledi. Modern zamanlarda ilk kez tarafsızlığını bozan İsviçre de Belarus’a karşı yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. İsviçreli tren vagonu üreticisi Stadler Rail, Minsk yakınlarındaki fabrikasını kapatacağını açıkladı.
Belarus Devlet Başkanı ise Ukrayna tarafından ülkesine saldırılar olduğunu belirtiyor. Ukrayna ülkesine gerçekleştiren saldırıların bir kısmının Rusya tarafından Belarus topraklarından ateşlenen füzeler sonucu olduğunu ifade ediyor. Lukasehko önceki gün yaptığı açıklamada, “Sizleri, bizi bu operasyona, bu savaşa çekmek istedikleri konusunda uyarmıştım. Rusya’nın Ukrayna’daki operasyonuna dahil olmayacağız” ifadelerini kullandı.
