Kıbrıs Barış Harekatının 50.yılında arşivlerde kalan destansı hikayeler “zafere” ışık tutuyor. Kıbrıslı Türklerin; Rum mezaliminden kurtulduğu süreçte en önemli görevler ise Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) tarafından yürütüldü. Hem TMT’nin kuruluşu hem de Kıbrıslı Türkleri direnişine geçirmekle görevli isimlerin başında ise merhum General Daniş Karabelen, merhum Emekli Albay İsmail Tansu ile emekli Korgeneral Engin Alan geliyor. Üç isim de Barış Harekatı öncesi Türkiye için adeta can simidi olmuştu.
TMT’NİN MİMARI KARABELEN
Bordo Bereliler’in yetiştiği Özel Kuvvetler Komutanlığı, 1952’de ‘Seferberlik Tetkik Kurulu’ adıyla hayata geçirilirken, sonraki dönemde Özel Harp Dairesi adını almıştı. Türkiye’nin en kritik güvenlik biriminin mimarı Tümgeneral Daniş Karabelen’di. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Atatürk’ün gizli muhafızlarından biri olan Karabelen, aynı zamanda Kıbrıs’taki yeraltı direniş örgütü TMT’nin de mimarıydı.
EOKA’nın, 1950’nin başından itibaren adada Türk katliamlarına girişmesi; Türk Genelkurmayı’nın yanı sıra başbakan Menderes ve Dışişleri Bakanı Zorlu’yu harekete geçirdi. Seferberlik Tetkik Kurulunda Daniş Karabelen, Kenan Çoygün, Rıza Vuruşkan, İsmail Tansu, Hilmi Mertkan gibi askerleri çalışmalara başlamıştı. Türk Mukavemet Teşkilatı’nın kurulmasına öncülük eden subay kadrosu, Kıbrıs Türk’ünün kurtuluşuna giden fişeği ateşliyordu.
KİMLİKLERİNİ GİZLEDİLER
Özel Harp Dairesi’nden birçok subay, TMT’nin yapılandırılması için gizli yollardan Kıbrıs’a gönderildi. Rıza Vuruşkan banka müfettişi kimliği ile adaya yollanırken, TMT’yi örgütlüyordu. Rıza Vuruşkan’ın yanı sıra İsmail Tansu da TMT’nin örgütlenmesinde roller üstlendi. Daniş Karabelen’in kızı Özcan Atamert ise 2018’de yaptığımız görüşmede şunları anlatmıştı: “İsmail Tansu, TMT’de kritik görev alanlardan biriydi. Ancak Daniş Karabelen’in sağ kolu bence Rıza Vuruşkan’dı. Babam, Vuruşkan’a herkesten çok güvenirdi. Özel Harp Dairesi ve sonrasında TMT’nin yapılandırıldığı yıllarda, babam annemi de alıp sürekli Mersin’e giderdi. Biz neden başka bir yere gitmediklerini merak ettikçe babam konuyu kapatırdı. Sonradan Taşucu sahilinden Bereket adlı balıkçı teknesiyle TMT’ye silah sevkiyatı yaptıklarını öğrendik. Bereket teknesinin kaptanı Sarıyer’de oturuyordu. Babam öldükten sonra ziyaretime gelmişti” diyerek
PLANI TANSU HAZIRLADI
Zafere giden yolda en önemli adımlardan biri de Kıbrıs İstirdat Projesinin (KİP) hayata geçirilmesiydi. Proje, Kıbrıs’ı kurtarmak için dönemin Lojistik Şube Müdürü Binbaşı İsmail Tansu tarafından hazırlandı. Tansu, kurmay subaylardan oluşan bir çalışma grubu oluşturdu. Personel ve harekâttan Binbaşı Ahmet Görmez, eğitimden Yüzbaşı Bedri Esen, ikmalden Yüzbaşı Cemal Birer ile Yüzbaşı Recep Atasü, haberleşmeden Yüzbaşı Halil Pamukoğlu sorumluydu. Türk Mukavemet Teşkilatı’nı kuran çekirdek kadronun tamamı Kore Savaşı’nda ön cephedeydi.
ENGİN ALAN ERENKÖY’DE
Kıbrıs Barış Harekatı öncesi adada Türkler tarafından kurulan Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) saflarına katılan subaylardan biri de emekli Korgeneral Engin Alan’dı. Adada görev yaptığı yıllarda kendi ismi yerine babasının adı Kazım’ı kullanan Alan, 1973 yılının eylül ayında TMT’de görev yapmak üzere Kıbrıs’a gönderildi. Engin Alan, Erenköy direnişinde hayati bir rol oynuyordu. Abluka altındaki Erenköy’e, Anavatan’dan deniz yoluyla yapılan cephane ikmalini Alan ve ekibi sağlıyordu.
Alan; yaşadıklarını yıllar sonra şöyle anlatacaktı: “Harekâttan birkaç ay sonra maceralı ve sıkıntılı bir deniz geçişi ile önce Yeşilırmak’a, oradan da Lefkoşa’ya gittim. 13 Şubat 1975 günü rahmetli Rauf Denktaş ‘Kıbrıs Türk Federe Devleti’ni ilan ettiğinde, ben de artık Lefkoşa’daydım. 15 gün sonra mart ayı başında Türkiye’ye döndüm. Ayrılmadan vedalaştık. Gösterdiğimiz mücadele, azim ve kararlılık için teşekkür etti.”
[email protected]
