Doğum kontrol hapları, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşma riskini çok yüksek bir oranda önleyen bir doğum kontrol yöntemidir. Bu haplar, östrojen ve progestojen gibi hormonları içerir. Bu hormonlar, kadın vücudunda doğal olarak üretilen hormonların sentetik versiyonlarıdır ve aynı etkiyi gösterirler. Doğum kontrol hapları, istenmeyen gebeliklerin engellenmesinin yanı sıra adet dönemiyle ilişkili hormonal dengesizlikleri düzenlemeye de yardımcı olabilir. Ayrıca, adet dönemi sırasında yaşanan bazı sağlık sorunlarının hafifletilmesine katkıda bulunabilirler.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapı kullanmadan önce, kesinlikle bir sağlık uzmanına danışmak ve muayene olmak önemlidir. İlacın içeriğinde bulunan hormonların kişiye özgü etkileri değerlendirilmeli ve uygun ilaç, hekim tarafından belirlenen doz ve süreyle düzenli olarak kullanılmalıdır. Doğum kontrol hapları genellikle 21 veya 28 tabletten oluşur. İlaç kullanımı başladığında, ara verilmeden kutu içindeki tabletler her gün aynı saatte kullanılmalıdır. Kutu tamamlandıktan sonra bir haftalık bir ara verilmelidir, bu süre zarfında doğum kontrol hapı kullanılmamalıdır.
Bu süre zarfında, adet kanaması gerçekleşir. Adet kanamasının sona ermesinin ardından ikinci kutunun kullanımına başlanır ve aynı düzende ilaç alınır. İlacın kullanımının adet kanaması için bırakıldığı bir haftalık dönemde kanama gerçekleşmezse, gebelik testi yapılması önerilir. Bu nadir durumda, ilacın kullanımına devam etmek, anne rahmindeki bebeğe ciddi zararlar verebilir. 21 tabletten oluşan doğum kontrol hapının kullanımına, adet kanamasının görüldüğü ilk gün başlanır. Düzenli olarak her gün aynı saatte alınması, ilacın etkinliğini artıran faktörler arasında yer alır.
21 tabletin bitmesinin ardından adet kanaması başlamasa bile, 7 gün ara verilir ve ardından ikinci kutuya başlanır. Adet kanaması azalsa bile, 7 günlük aranın ardından doğum kontrol hapının kullanımına devam edilmelidir. 28 tabletten oluşan doğum kontrol hapları da benzer şekilde kullanılır. İlk kullanımı mutlaka adet kanamasının ilk gününde yapılmalıdır. 28 tabletten oluşan doğum kontrol haplarının ilk 21 tabletinde gebeliği önleyici hormonlar bulunurken, geriye kalan 7 tablet çoğunlukla demir içerir.
Doğum Kontrol Hapı Ne Zaman Korumaya Başlar?
Doğum kontrol hapı adet döneminin başlamasıyla kullanılmaya başlanırsa hemen koruma sağlar. Yani hapın alındığı ilk günden itibaren koruma başlamış olur. Doğum kontrol hapları bırakıldıktan hemen sonra normale dönebilir.
Doğum kontrol hapının avantajları nelerdir?
İstenmeyen gebeliklerin oluşmasında 24 saat boyunca etkili olan doğum kontrol hapının avantajları şu şekilde sıralanabilir: Doğum kontrol hapı bırakıldıktan bir süre sonra üreme fonksiyonları eski hâline döner. Kişi, ilaç kullanımını bıraktıktan kısa bir süre sonra hamile kalabilir. Ağrılı adet dönemlerinin önlenmesinde etkilidir. Dış gebelik riskini azaltır. Bazı kadınların adet dönemlerinde görülen şiddetli kanamayı dengeler. Fonksiyonel yumurtalık kistlerinin tedavisi için dönemsel olarak kullanılabilir. Premenstrüel sendrom (PMS) olarak bilinen adet öncesi gerginliğin azaltılmasında etkilidir. Rahim kanseri riskini azalttığı düşünülür. Endometriozis hastalığının tedavisinde kullanılabilir. Adet tarihinin öne alınması ya da geciktirilmesi için doktor kontrolünde kullanılabilir.
Doğum kontrol hapının dezavantajları nelerdir?
Halk arasında doğum kontrol hapı zararları olarak da bilinen dezavantajlar arasında, kilo alma, cinsel istekte azalma, duygu durum değişiklikleri, memelerde hassasiyet, baş ağrısı gibi şikayetler yer alır. Diğer dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:
- İlacın kullanımına başlandıktan sonra 2-3 ay süreyle lekelenme tarzında ara kanamalar görülebilir.
- Mide bulantısına neden olabilir. (Hafif şiddette mide bulantısı varlığında ilacın kullanımına ara verilmemelidir)
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz.
- Düzenli bir şekilde her gün, aynı saatte alınması gerekir.
- Pıhtı oluşumu riskini artırır.
Doğum kontrol hapı, gebelik şüphesi varlığında ve gebelikte kesinlikle kullanılmamalıdır. Damar tıkanıklığı, diyabet, hipertansiyon, karaciğer hastalıkları ve tanısı koyulmamış şiddetli vajinal kanaması olanlar da doğum kontrol hapı kullanmamalıdır.
Halktv.com
“24 saat”
