Daha ilkin kültürel yada tarihsel kıymeti olan eserlerin, internasyonal alanda çalışan hırsızlar tarafınca kaçakçılığının yapıldığını duymuş olabilirsiniz. Peki, bölgeye özgü canlıların da kaçakçılık öznesi bulunduğunu biliyor muydunuz? “Biyokaçakçılık” olarak adlandırılan bu yasa dışı fiil, varlıklı canlı yaşamıyla dikkat çeken ülkemiz topraklarında çoğunlukla tekrarlanıyor. Biyokaçakçılık, bölgelerin naturel yaşamını tehdit ediyor. Türkiye’nin benzeri olmayan canlı habitatını korumak için bu mevzuda cemiyet olarak bilinçlenmemiz fazlaca mühim. Buna istinaden sizler için biyokaçakçılık hakkında detayları derledik…
Biyokaçakçılık Nedir?
Biyokaçakçılık; belirli bir bölgeye özgü, hayvan ve bitkiler de dahil olmak suretiyle tüm canlıların ticari yada sergileme amacıyla, ülkenin izni olmaksızın yurt dışına kaçırılmasıdır. Endemik hayvan ve nebat türleri açısından fazlasıyla varlıklı topraklara haiz olan ülkemiz, bu yönü sebebiyle devamlı olarak biyokaçakçılıkla uğraşan kimselerin ilgisini çekmektedir. Biyokaçakçılığın kapsamına canlıların kan, doku, diş, tohum vb. vücut yada vücut dışı parçaları da girer.
Biyokaçakçılık, bilhassa nesli tükenmekte olan hayvanlar ve bitkiler özelinde görülür. Normalde satışının yapılmasının yasak olduğu bazı hayvanlar, zengin kimselerin zevkleri kapsamında sergilemesi için ellerine ulaştırılır.
20. yüzyılda oldukça yaygın olan biyokaçakçılık, değişen dünya düzeniyle beraber azalmış olsa da hala devam etmektedir. Öte taraftan sergileme haricinde bazı nebat türlerinin tıp yada kozmetik alanında kullanılmak suretiyle kaçırıldığına da rastlanabilir.
Uzman biyologlar eşliğinde tertipli ve planlı olarak gerçekleştirilmeyen internasyonal canlı aktarımları, bölgenin habitatına zarar verebildiği benzer biçimde canlının yeni taşındığı bölgede yaşayan öteki canlılara da zarar gelmesine niçin olabilir. Internasyonal alanda biyokaçakçılık, ülkelerce belirli yasalar çerçevesinde yasaklanmıştır.
Türkiye’de Biyokaçakçılık Yapılıyor mu?
Vatanımızda bulunan endemik canlı türü sayısı, başta Avrupa ülkeleri olmak suretiyle öteki çevre ülkelerden fazlaca daha fazladır. Ilıman dönem üstünde yer edinen Türkiye, binlerce bölgeye özgü canlıya ev sahipliği yapar. Bu yönüyle bakıldığında vatanımızda bulunan 12 bin nebat türünün yüzde 36’sının, kısaca 3 bin 700’ünün, endemik olması, ülkemizin biyokaçakçılar tarafınca rağbet görmesine niçin olur.
Öte taraftan vatanımızda nesli tükenmek suretiyle olan hayvanların da biyokaçakçılığının yapıldığına dair raporlar vardır. Osmanlı Devleti yönetiminde ülkemizden çıkan Ankara tavşanı ve Van kedisi benzer biçimde türlerin kafi denetimlerin yapılmadığı 19-20. yüzyıl arası süre aralığında yurt dışına çıkarıldığı düşünülmektedir. Bu türler, yurt haricinde melezleştirilerek popüler hale gelmiştir. Mesela Van kedisi, yurt haricinde bir fazlaca popüler olsa da melezlenmiş bir tür olması sebebiyle Van’da bulunan endemik türle aynı değildir. Bu yönüyle biyokaçakçılık, biyolojik açıdan türler içinde kirlenmelere niçin olabilir.
Resmi Rakamlar Ne Diyor?
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Tabiat Koruma ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’nün açıklamış olduğu verilere nazaran 2013 senesinde 49, 2014 senesinde 52 biyokaçakçılık vakası tespit edilmiştir. Biyokaçakçılık kurbanı olan türler içinde Doğu Karadeniz’de yaşayan Kafkas engereği (Vipera kaznokovi), Doğu Anadolu ve İç Anadolu’da yaşayan Uludoğan (Falco cherrug), Amanos’ta yaşayan geyik böceği (Lucunus cervus akbesianus) yer alır.
Bunun haricinde son aşama varlıklı bir floraya haiz olan Türkiye’de tıbbi ve kozmetik amaçlı nebat kaçakçılığına da çoğunlukla rastlanmaktadır. Mesela öteki güllere kıyasla fazlaca daha yoğun renk ve koku verme kabiliyetine haiz olan Rosa foetida, yurt haricinde bulunmamasına karşın bir halde oraya kaçırılıp ticari amaçlarla satılmaktadır.
Biyokaçakçılık Niçin Önlenmeli?
Biyokaçakçılığın her geçen gün artması, ülkemizin naturel çevresinin bozulmasına sebep olur. Düzensiz kaçakçılığın yapıldığı koşullarda en iyi numuneyi bulmaya gayret gösteren kaçakçılar, aynı habitatta yaşayan öteki canlı türlerinin hayatlarını hiçe sayar. Öte taraftan belirli bölgelerde devamlı olarak meydana getirilen biyokaçakçılık sonrasında bazı canlı türlerinin popülasyonlarında azalmalar görülebilir. Popülasyon dengesinin bozulmuş olduğu durumlar, canlı türlerini yok oluşa sürükleyebilir.
Biyokaçakçılık, bununla beraber ülke ekonomisine de zarar verebilir. Mesela gene Türkiye’de yetiştirilen ve tozlaşmada büyük ehemmiyet taşıyan Bombus arıları, Türkiye’den kaçırılarak gene yeniden ülkemize kiralanmaktadır.
ListeList’te yer edinen içeriğe nazaran, bilhassa şehirden uzak yada kırsal kesimlerde yaşayan bireylerin, bölgelerini fazlaca daha iyi tanıması gerekir. Vatanımızda endemik türlerin orantılı olarak dağılması, Türkiye’nin neredeyse her bölgesini biyokaçakçılığa açık hale getirmektedir. Bölgenize özgü bazı türlerin şüpheli bir halde yakalandığını yada toplandığını gördüğünüz takdirde ilinizdeki Tabiat Koruma ve Ulusal Parklar Bölge Müdürlükleri’ne ya da kolluk kuvvetlerine haber verebilirsiniz.
Halktv.com
“24 saat”
