İzmir İktisat Kongresi’nin tarihi binası, aslına uygun olarak restore edildi. Restorasyon süreci tamamlanan tarihi bina, yüzüncü yılında yeniden açıldı.
Açılışta konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Bizler, 100 sene evvel İzmir İktisat Kongresi’nin gerçekleştirildiği ve ne acıdır ki, geçmiş yönetimlerin, hatta Gazi Mustafa Kemal’in kurduğu partinin dahi ilgisizliği sonucunda, 1979 yılında yıkılan, Cumhuriyetimizin ortak hafızası açısından son derece önemli bir değer taşıyan tarihi binayı, yeniden ayağa kaldırıyoruz” dedi.
Cumhuriyetin ilanından önce yeni Türkiye’nin iktisat politikasını belirlemek amacıyla 17 Şubat 1923’te Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde gerçekleştirilen İzmir İktisat Kongresi’nin düzenlendiği bina, 1979 yılında yıkıldıktan sonra uzun yıllar atıl kaldı. Tarihi alana ilişkin harekete geçen İzmir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından aslına uygun yenileme çalışmaları başlatıldı. İzmir Valiliği, İktisat Kongresi’ni 100’üncü yılında yeniden aynı yerinde düzenlemek üzere proje hazırladı. Tarihi alanda bulunan eserler koruma altına alınırken, bina projesinin aslına uygun hazırlanmasının ardından yüklenici firma, 83 milyon 55 bin TL bedelle 2 katlı, 14 metre yüksekliğindeki kongre merkezinin yapımına başladı. Kongrenin 100’üncü yılı olan 17 Şubat 2023’te açılması planlanan ancak Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından açılışı ertelenen binanın dış cephesi, döneme uygun biçimde taşla kaplandı. İç kısımda ise modern bir kongre merkezinin yanı sıra tarihi belgeler ve materyaller bulunuyor. Açılışa AK Parti Genel Başkanvekili ve İzmir Milletvekili Binali Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener ve davetliler katıldı. Açılış töreni Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başlarken, ardından da hazırlanan kısa film izlendi. Sanatçı Yücel Arzen de müzik dinletisi gerçekleştirdi. Açılış konuşmasını İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger yaptı. Kongre binasının yıllarca İzmir’in kanayan yarası olduğuna vurgu yapan Köşger, “Türkiye ve Türk iktisat tarihi açısından çok önemli bir yeri olan kongrenin yapıldığı binanın 1979 yılında dönemin belediye başkanı tarafından tescillenme aşamasındayken yıktırılması ve bulunduğu yerin uzun yıllar otopark ve benzeri şekilde, kongrenin ruhuna yakışmayacak biçimde kullanılması, yıllarca İzmirlilerin gönlünde kanayan bir yara olmuştur” dedi.
Kongre binası hakkında da bilgiler veren Köşger, “Mülk sahiplerini ikna ettik ve 14 Nisan 2022 itibarıyla arsanın satın alınma işlemi tamamlandı, tapusu alındı. Binanın dış cephesinin tarihi binanın dış cephesi ile birebir aynı olacak şekilde, iç kısmının ise modern bir kongre merkezi olarak inşa edilmesine karar verildi. Zemin alanı 2 bin 666 metrekare, toplamda 7 bin metrekare inşaat alanına sahip iki katlı bina, Anadolu ve Trakya olarak adlandırılan iki bölümden oluşturuldu.
Anadolu bölümünde; 726 kişilik konferans salonu, ofisler, prova odaları ve protokol alanı, Trakya bölümünde ise toplam 470 kişiye aynı anda hizmet verebilecek 3 adet seminer ve 3 adet de toplantı salonu, hareketli bölmeleri sayesinde esnek kullanıma olanak sağlamak üzere tasarlandı. Ayrıca binanın zemin katında bina yapımı öncesi kazılarda ortaya çıkartılan kalıntıların sergileneceği bir fuayeye de yer verildi” dedi.
Köşger’in konuşmasının ardından Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de açılışta konuşma yaptı. Tarihi binayı yeniden ayağa kaldırdıklarının altını çizen Bakan Nebati, “Bizler, 100 sene evvel İzmir İktisat Kongresi’nin gerçekleştirildiği ve ne acıdır ki, geçmiş yönetimlerin, hatta Gazi Mustafa Kemal’in kurduğu partinin dahi ilgisizliği sonucunda, 1979 yılında yıkılan, Cumhuriyetimizin ortak hafızası açısından son derece önemli bir değer taşıyan tarihi binayı, yeniden ayağa kaldırıyoruz. Hemen bakanlığımız tarafında sahiplenilmesiyle bu noktaya gelmesi İzmir için, Türkiye için o kadar açık mesajalar veriyor ki umarım bu mesajları birileri alıp toparlanma gayreti gösterirler” dedi.
İktisat Kongresi’nde alınan kararların önemine vurgu yapan Nebati, “İzmir İktisat Kongresi, milletimizin cephede yazdığı destanlarla elde ettiği siyasi bağımsızlığını, iktisadi bağımsızlık iradesiyle perçinleyen tarihi bir kongreydi. Kongrenin açılışında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vurguladığı husus şuydu: “Siyasî, askerî muzafferiyetler ne kadar büyük olursa olsunlar, iktisadi muzafferiyetler ile tetviç edilemezlerse husule gelen zaferler payidar olamaz, az zamanda söner. Millî Mücadele yıllarında, Misak-ı Milli nasıl ki bizlere ortak bir mefkûre tayin etmişse, İzmir İktisat Kongresi’nde alınan Misak-ı İktisadi Kararları da yine o dönemin koşullarında, yeni Türkiye’ye bir istikamet belirliyordu. Cumhuriyetimizin kuruluş arifesinde alınan Misak-ı İktisadi Kararları’nın önemli bir kısmı esasen bugün de bizlere yol gösterici niteliktedir.”
Bakan Nebati 1923 İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlardan bazılarını şöyle sıraladı:
‘ Türkiye halkı, tahribat yapmaz imar eder. Bütün mesai, iktisaden memleketi yükseltmek gayesine matuftur. Ekonomide bağımsızlıktan fedakârlık edilmemeli, milli sanayi teşvik edilmeli, öncelikle milli kaynaklar değerlendirilmelidir. Yerli olacaksın, milli olacaksın sanayiye sahip çıkacaksın.’
“Sanki bugünü, bugünkü koşulları görmüş de mesajlar veriyor” diyen Nebati “‘Çiftçiye kredi verilerek girişimciler teşvik edilmelidir. Dış rekabete dayanabilmek için sanayi toplu ve bütün olarak kurulmalıdır. Üretici, sanayici ve ihracatçı desteklenmelidir.’ Alınan bu kararlar, yaşadığı onca sıkıntıya rağmen milletimizin iktisadi alanda da boyun eğmez iradesinin ve azminin ne kadar yüksek olduğunun somut bir göstergesi ve tüm dünyaya ilanıydı. İşte bugün, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bizler de aynı boyun eğmez irade ve azimle, milletimiz için hiçbir fedakarlıktan kaçınmadan gece gündüz çalışmaya devam ediyoruz. Dışarıdan bize verilmiş reçeteleri reddediyoruz. Bu topraklardan üretilmiş, bu toprakları tanıyan reçeteler, özgüveni yüksek reçeteler, potansiyeline inanan, kültürünü reddetmeyen reçeteler, yerli ve milli reçetelerle yolumuza devam ediyoruz. Böylece son 21 yılda milletçe büyük başarılara ve asırlık kazanımlara hep beraber imza attık” diye konuştu.
