Birleşik Krallık, yakın tarihinin politik açıdan en kaotik günlerini geçiriyor. Eski Başbakan Boris Johnson’ın istifasının ardından Muhafazakar Parti’nin liderliğine getirilen ve başbakanlık koltuğuna oturan eski Dışişleri Bakanı Liz Truss, 6 Eylül’de geldiği başbakanlık görevinde sadece 45 gün kalabildi. Truss böylece Birleşik Krallık tarihinin en kısa süre görevde kalan başbakanı oldu. Şimdi ülke yeniden bir başbakan arayışına girecek. Son 40 yılın en yüksek enflasyon oranının görüldüğü Birleşik Krallık’ta Truss’ın 45 gün ikamet edebildiği Downing Sokağı 10 Numara’da oturmak, artık daha fazla cesaret istiyor.
Peki Truss’ı istifaya götüren süreçte neler yaşandı? Öncelikle Truss’un yayınladığı resmi açıklamaya bakmakta ve şimdi ne olacağına değinmekte fayda var. Yazılı açıklamasına “Büyük bir ekonomik ve uluslararası istikrarsızlık döneminde göreve geldim” sözleriyle başlayan Truss şöyle devam ediyordu:
“Aileler ve işletmeler faturalarını nasıl ödeyecekleri konusunda endişeliydi. Putin’in Ukrayna’daki yasadışı savaşı tüm kıtamızın güvenliğini tehdit ediyor. Ve ülkemiz, düşük ekonomik büyüme nedeniyle çok uzun süre geride kalmıştı. Bunu değiştirmek için Muhafazakar Parti tarafından seçildim.
Enerji faturalarını ve ulusal sigortaları keserek teslim ettik. Ve Brexit’in özgürlüklerinden yararlanacak, düşük vergili, yüksek büyümeli bir ekonomi için bir vizyon belirledik. Yine de, durum göz önüne alındığında, Muhafazakar Parti tarafından seçildiğim görevi yerine getiremeyeceğimin farkındayım.”
Truss, Kral III. Charles’a istifa mektubunu iletirken, bağlı olduğu Muhafazakar Parti’nin yönetim kurulu işlevini gören The 1922 Committee adlı komitenin başkanı Sir Graham Brady’ye de istifasını iletti. Truss, Brady ile yaptıkları görüşmede partinin en kısa sürede yeni liderini haliyle ülkenin yeni başbakanını da belirleyeceğini dile getirdi.
Sir Graham Brady ise yaptığı açıklamada, “Parti başkanı Jake Berry ile konuştum ve kendisi de 28 Ekim Cuma gününe kadar bir oylama yapmanın ve liderlik seçimini tamamlamanın mümkün olacağını ifade etti. Böylece 31’inde yapılacak bütçe görüşmelerinden önce yeni bir liderimiz olabilecek” diye konuştu.
Liz Truss’ın 45 günlük başbakanlık serüveninde ise bazı satır başları ve tarihler öne çıkıyor.
8 Eylül: Truss, 6 Eylül’de göreve başladıktan henüz iki gün sonra Birleşik Krallık’ın 70 yıllık hükümdarı Kraliçe II. Elizabeth yaşamını yitirdi.
23 Eylül: Ulusal yasın ardından ülkede gözler yeniden son 40 yılın en büyük enflasyon krizine çevrildi. Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in açıkladığı ve 45 milyar poundluk vergi kesintisi de içeren “mini bütçe” piyasayı salladı.
