Nobel sezonunun doruk noktası olan Barış Ödülü’nün sahibi, Norveç’in başkenti Oslo’da Türkiye saatine göre öğlen 12’de açıklanacak. Ödül, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın Avrupa’yı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en kötü krizlerinden birine sürüklediği bu süreçte verilecek.
Norveç Nobel Komitesi aday listesini gizli tutsa da listede 251 kişi ve 92 kuruluş olmak üzere 343 ismin yer aldığı biliniyor.
Ukrayna savaşı en büyük aday
Yılın başından bu yana Ukrayna’nın manşetlerden düşmemesi nedeniyle bazı ödül uzmanları, komitenin bu konuyu görmezden gelmesinin şüpheli olduğunu söylüyor.
Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Henrik Urdal, açıklamadan birkaç saat önce Norveç yayın kuruluşu NRK’ya verdiği demeçte, “Öyle ya da böyle, Ukrayna’yı işaret eden bir ödül görmemiz muhtemel” dedi.
Böyle bir durumda Urdal, olası ödül sahiplerinin Belaruslu muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya ve Rus muhalif Aleksey Navalni olabileceğini, çünkü sözkonusu isimlerin, “Kremlin’in ve savaştaki birkaç müttefikinden biri olan Belarus diktatörü Aleksandr Lukaşenko’nun başının belası” olduğunu söyledi.
Ödülün, mart ayında Rus saldırısının derhal sona erdirilmesi emrini veren Uluslararası Adalet Divanı’na ya da çatışmalar neticesinde milyonlarca insanın yurdundan olması sebebiyle Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komisyonu’na gidebileceği düşünülüyor. Urdal, Lahey merkezli Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) ya da araştırma sitesi Bellingcat gibi şüpheli savaş suçlarını belgeleyen kuruluşlardan da bahsetti.
Direktör, bahisçilerin favorisi olmasına rağmen, savaş devam ettiği sürece Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski’nin ödül alma ihtimalinin çok düşük olduğunu söyledi.
İklim aktivistleri de adaylar arasında
Aralarında Norveç Barış Konseyi Başkanı Oda Andersen Nyborg‘un da bulunduğu diğer Nobel gözlemcileri ise gezegende alarm zilleri çalarken, ödülün bu yıl iklim aktivistlerine verilebileceğini öne sürdü.
İsveçli genç aktivist Greta Thunberg, genç yaşına rağmen birkaç yıldır Nobel ödülünün potansiyel sahibi olarak görülüyor. Thunberg’in, başlattığı “Fridays for Future” hareketi sayesinde, İngiliz doğa bilimci David Attenborough veya diğer çevrecilerle birlikte ödülü evine götürebileceği ihtimaller dahilinde değerlendiriliyor.
‘Gergin bir dünya’
Nobel komitesinin beş üyesinin tamamen farklı bir yöne de gidebileceği, hatta en son 50 yıl önce olmak üzere geçmişte 19 kez yaptıkları gibi ödülü hiç vermemeye de karar verebileceği düşünülüyor. Öte yandan komite başkanı, panelin bir ya da birkaç ödül sahibi seçtiğini ima etti.
Norveç Nobel Komitesi Başkanı Berit Reiss-Andersen NRK’ya yaptığı açıklamada, “zor bir güvenlik durumunda ve gergin bir dünyada yaşadığımızı” belirterek, kararın bu yıl “belki daha da zor” olduğunu söyledi.
Oslo’da açıklanan tek ödül
Geçtiğimiz yıl Barış Ödülü, basın özgürlüğünün iki şampiyonu Filipinli gazeteci Maria Ressa ve Rus meslektaşı Dmitri Muratov‘a verilmişti.
Barış Ödülü Oslo’da verilen tek Nobel olup, diğer ödüller Stockholm’de açıklanıyor. Nobel sezonu pazartesi günü Nobel Ekonomi Ödülü ile sona eriyor.
Diğer ödüllerin sahipleri
Pazartesi günü Tıp Ödülü, Neandertal DNA’sını ve daha önce bilinmeyen Denisova homininini keşfeden İsveçli paleogenetikçi Svante Paabo‘ya verilerek 2022 sezonunu başlattı.
Salı günü Fizik Ödülü, kuantum dolaşıklığı alanındaki keşifleri nedeniyle Fransa’dan Alain Aspect, Avusturya’dan Anton Zeilinger ve Amerika Birleşik Devletleri’nden John Clauser‘e verildi.
Çarşamba günü Kimya Ödülüne, moleküllerin birbirine bağlandığı ve klik kimyası olarak adlandırılan daha işlevsel bir kimya formunun temelini attıkları için ABD’den Carolyn Bertozzi ve Barry Sharpless ile Danimarka’dan Morten Meldal layık görüldü.
Fransız yazar Annie Ernaux ise dün Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanarak 1901’den bu yana edebiyat ödülünü kazanan 17’nci kadın oldu.
Halktv.com
“24 saat”
