Manş Adaları’nın en büyüğü olan Jersey’de yetkililer yıllardır bu adanın süper zenginler için bir vergi cenneti olduğuna yönelik algıyı değiştirmeye çalışıyor ve adanın hukukun üstünlüğü ilkesi çerçevesinde iyi korunan, iyi yönetilen bir offshore finans merkezi olduğu imajını oturtmaya çalışıyor. Bu çalışmalar, Jersey’nin, Virgin Adaları ve Cayman Adaları gibi iyi bilinen tartışmalı limanların önüne geçmesini sağladı.
Milyarlarca dolarlık varlık Jersey’ye akarken adanın bu fırsatından faydalanan isimlerden biri de Rus oligark Roman Abramoviç olmuştu. Ada, Abramoviç’e oturum izni verirken 55 yaşındaki oligarkın yakın danışmaları da adada yaşamaya başlamıştı.
Şu günlerde ise Jersey yetkilileri, en ünlü müşterilerinden birine karşı kaçınılmaz bir soğukluk içinde. Ada, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle Batı bloğu tarafından maddi yaptırımlara tabi tutulan Abramoviç’in 7 milyar doları aşkın varlığını dondurma kararı aldı. Jersey bununla da kalmayarak Abramoviç’in SSCB sonrası Rusya’da petrol şirketlerini nasıl satın aldığına dair geniş kapsamlı bir ön soruşturma başlattı.
Soruşturmada Abramoviç’in iş ortaklarından birinin milyarderin İngiltere yaptırımlarından kaçması için Abramoviç’e yardım edip etmediğini de araştırıyor. Bununla birlikte Jersey yetkilileri konuya temkinli yaklaşıyor.
Adanın kararına ilişkin yapılan açıklamada soruşturmanın daha çok erken bir aşamada olduğunun ve henüz resmiyet dahi kazanmadığının altı çizilirken kimsenin hiçbir suçlamayla karşı karşıya olmadığı da vurgulandı.
Fransa’nın kuzey sahilinin hemen açıklarında bulunan Jersey, Birleşik Krallık’a bağlı özerk bir ada. Teknik olarak Bailiwick of Jersey olarak adlandırılan bu ada; Fransa’ya mesafe olarak Britanya adasından daha yakın, günübirlik turistler için popüler, vergileri düşük ve adanın adını taşıyan inekleri ve patatesleriyle ünlü bir ada.
Jersey soruşturmayla gündeme gelirken dondurulan meblağın büyüklüğü de soru işaretleri doğurdu. Yetkililer adeta açıklama yapmak zorunda hissederken Jersey Dış İlişkiler ve Mali Hizmetlerden Sorumlu Bakanı Ian Gorst, “Avrupa genelinde de geriye dönüp bakıldığında kararlar farklı alınabilirdi. Ruslar ve oligarklar (işgal öncesinde) tıpkı burada olduğu gibi Avrupa’nın tamamında yatırım da yapıyor, ikamet de ediyordu” diye konuşuyor.
Ada, 13. yüzyılda tarihi bir anormallik çerçevesinde özerklik kazanırken İngiliz monarşisine bağlılık sözü verecek ancak hiçbir zaman Birleşik Krallık’a resmi olarak dahil edilmeyecekti. Kendi kurallarını koymakta özgür bırakılan ada, vatandaşlarının Birleşik Krallık topraklarına pasaportsuz girebilmesi gibi bazı ayrıcalıklar da elde etti.
Birleşik Krallık’tan ve Kıta Avrupası’ndan pek çok kurum ve isim 1970’lerde yüksek vergilerden kaçınmak için varlıklarını buraya çekmeye başladı ve Jersey’ye hakim olan tarım ekonomisi yerini finansmana bıraktı. Jersey Finance tarafından hazırlanan bir rapora göre, bugün Jersey’nin 119.6 km2’lik arazisi üzerinde yönetilen fonların toplamı yaklaşık 1.7 trilyon dolar değerinde… Adanın finans sektörü artık ekonomisinin yüzde 40’ını oluşturuyor.
