Diyarbakır’da mobilyacılık sektöründe çalışan Güven Aslan Vikingler dizisinin sıkı bir hayranıydı. Dizinin geçtiği coğrafyadan kilometrelerce uzakta yaşayan Aslan, o dönemin atmosferini öyle bir hissediyordu ki geçen ocak ayında canından bir parça olan yeni doğmuş oğluna Ragnar (dizinin baş karakteri) ismini verdi.
“İzlerken de hayal ediyordum. ‘Acaba benim de böyle bir oğlum olsaydı, karizma olsaydı’ diye düşünüyordum. Ağabeyim ile isim konusunu konuşuyorduk. Ragnar’a müsaade edilse ismini ‘Ragnar’ bırakabileceğimi söyledim, o da olabileceğini belirtti. Daha sonra ağabeyim nüfus memuru olan bir arkadaşını aradı. O da ‘W, X ve Q’ harfi olmadığı sürece sıkıntı olmayacağını söyledi. Bu haberi alınca çok sevindim” demişti.
21. yüzyılla birlikte Amerikan sinema ve dizi endüstrisi Vikingleri keşfetti desek yanlış söylemiş olmayız. Özellikle Marvel sinematik evrenindeki Thor karakteri ve onu izleyen bazı televizyon dizileri İskandinavya’nın sahiplerini popüler kültürde daha da görünür kıldı.
Ubisoft oyun şirketi en büyük markalarından biri olan Assassin’s Creed oyununun son serisini Vikinglerin 9. yüzyılda İngiltere’ye ayak bastığı bir senaryo üzerine kurdu. Thor’un yeni filmi ise 8 Temmuz’da vizyona girecek. Başrollerini Anya Taylor-Joy ve Alexander Skarsgaard’ın oynadığı The Northman ise bugün itibarıyla sinemalarda.
Peki İskandinav tarihinde yaşananlar 21. yüzyılda neden bu kadar popüler kültüre hakim oldu? Viking Mitolojisi üzerine çalışmalar yapan Ortaçağ Tarihçisi Doçent Doktor Selahattin Özkan, Nazilerin Viking mitolojisinden unsurları sık sık kullandıklarını, bu sebeple İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Viking çalışmalarından uzak bir yaklaşım olduğunu ifade ediyor.
Yüzüklerin Efendisi serisinin yazarı J.R. Tolkien’ın 20. yüzyılın başlarında Anglo Sakson edebiyatında kuzey izlerini bıraktığını da anımsatan Özkan, 70’li yıllarla birlikte İngiltere ve Almanya’da tekrar Viking mitolojisi çalışmalarına ağırlık verildiğini söylüyor. 1980 ve 1990’larda konunun batı edebiyatının ilgi alanına girdiğini aktaran Özkan, 18 ve 19. yüzyılda yaşamış İngiliz ozan William Blake’in Kuzey mitolojisinden esinlenmiş pek çok şiiri olduğunu aktarıyor.
1990’larla birlikte Amerikalıların Viking kültürünü yorumlamaya başladıklarını belirten Özkan, Neil Gaiman’ın American Gods isimli eseriyle Vikinglerin ABD’de ciddi bir popülarite yakaladıklarını söylüyor.
Peki bir dönem yolları İstanbul’a da düşen Vikingler dizi ve filmlerde resmedildiği gibi sadece savaşçı özellikleriyle ön plana çıkan bir toplum mu, yoksa sinema klişelerini çokça görüyor muyuz? Viking mitolojisi üzerine çalışmalar yapan Özkan, Amerikan sinemasının bu tip konuları ele almadan önce etraflıca araştırdığını söylüyor ve Vikings dizisinin History Channel tarafından hazırlandığını anımsatıyor.
Peki Hollywood bir noktada Viking mitolojisinden sıkılacak mı? Selahattin Özkan bunun mümkün olmadığını, konu hakkında işlenecek çok malzeme olduğunu belirtiyor.
Viking toplumu 8. ve 11. yüzyıllar arasında en şaşaalı dönemlerini yaşıyorlar. 10. ve 11. yüzyıl ise yerleşik hayata geçmeleri ile birlikte yazılı kültürü özümsedikleri dönem olarak varsayılıyor. Özkan’a göre Türkler de sonradan yazılı kültüre geçen bir toplum oldukları için Vikingler de Türkler gibi sözlü kültür eserlerini daha sonradan yazıya dökmüş.
