Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin Türkiye ekonomisine ilk ve en belirgin etkisinin hissedildiği petrol fiyatları sert gerilerken, güne 15 seviyesinin altında başlayan dolar/TL de düşüşünü sürdürdü.
Dolar/TL, geçen hafta 14.9950 seviyesine yükseldikten sonra Cuma günü kapanışa yakın Rusya’nın Ukrayna ile görüşmelerde “ilerleme” sağlandığı açıklamasıyla gerilemeye başlamıştı.
İşlemciler, Merkez Bankası (TCMB) rezervlerinden devam eden döviz satışlarıyla kurun 15 seviyesini aşmadığını belirtirken, daha sonra Rusya’nın görüşmelerde ilerleme açıklması kuru TCMB desteğinden bağımsız olarak aşağı çekmeye başladı.
Dolar/TL bugün en düşük 14.53’e kadar geriledikten sonra saat 17:18’de 14.6619 seviyesinden işlem gördü.
Bankacılar bu hafta Türkiye, ABD ve Japonya’nın faiz kararlarının öne çıkacağını, Rusya işgalinin Türkiye ekonomisine etkisinin ana gündem maddesi olmaya devam edeceğini belirtiyorlar. Petrol fiyatlarındaki rekor seyrin ardından gelen düşüş ise, Türkiye ekonomisine ilişkin riskleri azaltmış oldu.
Petrol fiyatları Rusya-Ukrayna arasında devam eden ateşkes görüşmeleri ve Çin’in bazı kentlerinde koronavirüs vakalarında artış görülmesi nedeniyle talebe dair endişeler nedeniyle düşerek iki haftanın dip seviyesine geriledi.
Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı dünkü seansta %5.1 gerilemesinin ardından bugün %7’ye yakın gerileyerek 100 doların altını test etti. Düşüşte Rusya’nın İran nükleer anlaşmasının en kısa sürede yeniden devreye alınmasına yana olduğuna işaret etmesi de etkili oldu.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “TCMB adımlarından bağımsız olarak petrol fiyatlarındaki düşüş TL’yi pozitif etkiliyor. Petrol fiyatları oldukça dalgalı olduğundan etkisini de iyi analiz etmek gerekiyor. Aralık’ta 65 dolar olan brent tipi ham petrol geçen hafta 139 dolara ulaştıktan sonra 100 dolara geriledi. Zirveden 40 dolar düşüş kurdaki gevşemeye destek olan en önemli etken. Ancak hala yüksek petrol fiyatı devam ediyor ve bu kanaldan enflasyona ve cari açığa negatif katkı hala belirgin bir risk unsuru” dedi.
Tarihi rekor seviyelere ulaşan enerji ithalatının ticaret açığında sert büyümeye yol açmasıyla, Ocak’ta cari açık 7.1 milyar dolar ile dört yılın zirvesine ulaşırken, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından artan enerji ve emtia fiyatları cari dengede fazlaya dönme hedefini zorlaştırdı.
Büyüklüğü resmi olarak açıklanmıyor olsa da, Türkiye’nin doğalgaz ithalatının faturasının bu yıl iki katına çıkabileceği tahmin ediliyor. Bir hükümet yetkilisi ve iki sektör danışmanının verdiği bilgiye göre, geçen yıl yaklaşık 20 milyar dolar olan gaz ithalatı bu yıl 40 milyar dolara veya üzerine çıkabilir. Fiyatlarındaki gerilemeye rağmen Aralık ayındaki 65 dolara göre petrol fiyatları hala oldukça yüksek.
Doğalgaz ithalatı bu beklenti doğrultusunda gerçekleşirse, geçen yıl kur krizinden sonra başlatılan kur korumalı mevduat (KKM) sisteminde toplanan 22 milyar dolar tutarındaki rezervi neredeyse tamamen tek başına tüketmiş olacak.
