Köpek balıklarının nasıl uyuduklarına ilişkin çalışmalarını sürdüren bilim insanları çarpıcı bir sonuca vardı. Büyük beyazın da dahil olduğu bazı köpek balığı türlerinin uyumadığı düşünülürken Avustralyalı ve Yeni Zelandalı araştırmacılar köpek balıklarının uyuduğunu keşfetti. Hem de nasıl?..
Köpek balıkları kesintisiz hareket etmeleriyle ünlü. Örneğin kısaca büyük beyaz olarak da bilinen büyük beyaz köpek balığı, solungaçlarına su girişini önleyebilmek ve dolayısıyla nefes alabilmek için yüzmek zorunda. Ancak elbette bu durum köpek balıklarının da dinlenmeye gereksinim duymalarına engel değil.
Hayvanlar aleminde konu uyku olunca insana oldukça garip gelecek alışkanlıklar gözlemleniyor. Örneğin beyinlerindeki lobları teker teker uyutabilen kuşlar ve neredeyse günün tamamını kestirerek geçiren yarasalar… Yunuslar da beyninin tek lobunu uyutuyor ve bunun karşısındaki gözü açık olacak şekilde uyuyor.
Atlar, zebralar ve filler bacaklarını dik pozisyonda kilitleyebiliyorlar. Haliyle bu sayede ayakta uyuyabiliyorlar. Peki köpek balıkları nasıl uyuyor?
Current Biology’de yayınlanan bir makalede araştırmacılar, Yeni Zelanda’ya özgü gece yaşayan küçük bir köpek balığı türü olan draughtsboard köpek balığı denizin akıntısız dönemlerinde uyuduğunu ve bu dinlenme nöbetleri sırasında metabolizmalarının ve duruşlarının önemli ölçüde değiştiğini keşfetti.
Bununla birlikte bu türün gözleri açık biçimde uyuduğu da keşfedildi.
Diğer köpek balığı türlerinin su altı şekerlemelerini draughtsboard köpek balığı gibi yapıp yapmadığından emin olabilmek için bilim insanlarının çalışmalarını sürdürmesi gerekiyor. Ancak bu son çalışma, organizmaların uykuyu evrimleştirmesinin önemli bir nedeninin, uykuyu enerjiyi korumak için bir araç olarak kullanmaları hipotezini destekliyor.
Draughtsboard köpek balığı geçen yıl Yeni Zelanda ve Avustralya merkezli aynı araştırma grubu tarafından incelemeye alındı. İnceleme için yakalanan köpek balıklarını tanklarda büyük bir dikkatle izleyen bilim insanları, dinlenme süreleri boyunca rahatsızlıklara karşı tepkilerini test ettiler.
(Bu köpek balıkları nefes almak için yüzenler arasında değil; bu tür köpek balıkları okyanus tabanında takılıyorlar ve solungaçlarına su pompalıyorlar.)
Araştırma ekibi, draughtsboard köpek balıklarının uzun süre hareketsiz kaldıklarında rahatsızlıklara karşı daha zor harekete geçtiklerini tespit etti. Buradan yola çıkarak uyudukları sonucuna ulaştılar.
