Kripto paralarla ilgili pek çok şey gibi staking de konuyu ne düzeyde anlamak istediğinize bağlı olarak karmaşık veya basit bir fikir olabilir. Peki, stake ne demek? staking nasıl işler? staking’in avantajları nelerdir?
Son yıllarda popülaritesi bir hayli artan kripto paralarla ilgili pek ifade bulunmaktadır. Bunlardan birisi de staking’dir. Pek çok takasçı ve yatırımcı için ana fikir, staking’in belirli kripto paraları tutmak karşılığında ödül elde etmenin bir yolu olduğudur. Bununla beraber, yalnızca bir miktar staking ödülü kazanmayı hedefliyor olsanız dahi en azından bu sürecin nasıl ve neden bu biçimde işlemiş olduğuna dair biraz bilgi edinmek faydalı görülebilir.
Elinizdeki kripto para staking’e izin veriyorsa (mevcut seçenekler arasında Tezos, Cosmos ve yeni ETH2 güncellemesi aracılığıyla artık Ethereum yer almaktadır) varlıklarınızın bir bölümünü stake edebilir ve bu varlıklardan da zamanla bir bileşik faiz ödülü elde edebilirsiniz. Bu genellikle, faiz getiren bir mevduat hesabına benzemekte olan bir ‘staking havuzu’ aracılığı ile gerçekleşir.
Kripto paranızın stake edildiği takdirde ödül kazandırmasının sebebi blok zincirinin söz konusu olan parayı işletiyor olmasından kaynaklı. Staking’e imkân veren kripto paralar, Hisse İspatı adı verilen bir ‘uzlaşma mekanizması’ndan yarar sağlar. Bu mekanizma, banka ya da ödeme işleyici gibi bir aracı olmadan tüm işlemlerin doğrulanmasının ve güvenliğinin sağlanmasının bir yolu olarak ifade edilebilir. Stake etmeyi tercih ettiğiniz takdirde kripto paranız bu sürecin bir parçası olarak işlenir.
Uzun bir süredir kripto para sahibi olan pek çok kişi staking’i, varlıklarının kripto cüzdanlarında işlevsiz bir şekilde beklemesindense ödüller kazanarak kendileri adına işlemesini sağlamanın bir yolu olarak görmektedir.
Staking, desteklemekte olduğunuz blok zinciri projelerinin güvenliğine ve ek olarak da verimliliğine katkıda bulunma imkanını sunar. Kaynaklarınızın bir kısmını stake ederek blok zincirini saldırılara karşı daha dirençli kılmaktadır ve zincirin işlem gerçekleştirme kabiliyetini güçlendirirsiniz. (Ek olarak bazı projeler, staking katılımcılarını protokolle ilgili gelecekteki değişiklikler ve güncellemeler için varlık sahiplerine söz hakkı veren ‘yönetişim token’ları’ ile ödüllendirir.)
Staking sıklıkla, kripto paranızın belirli bir vakit süresince aktarılma işleminin olamayacağı bir kilitleme ya da ‘vesting’ süreci gerektirir. Bu vakit süresince fiyatlar yükselse dahi stake edilen token‘larınızı takas edemeyeceğiniz için bu durum bir dezavantaj olarak görülebilir. Staking yapmadan önce dâhil olmayı planladığınız her bir proje için speisfik staking gerekliliklerini ve kurallarını araştırmak önemli bir husus olarak yer alır.
