Sosyal medyada, filtreli fotoğraf paylaşımlarının, özellikle ergenlerde benlik saygısında azalma, gerçek hayatta kendini yetersiz hissetme gibi sorunlara neden olabildiği belirtildi.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yasemen Işık, AA muhabirine, öz çekim (selfie) uygulamalarının, ergenlerdeki psikolojik yansımalarıyla ilgili değerlendirmede bulundu.
Işık, öz çekim ve bu fotoğrafları sosyal medya hesabına yükleme ya da arkadaşlarına gönderme şeklindeki etkinliklerin, yetişkinlerde olduğu gibi ergenler arasında da giderek yaygınlaştığına dikkati çekti.
Prof. Dr. Yasemen Işık, bu etkinliklerin, ergenler için akran ağlarıyla etkileşim kurmaları, sürdürmeleri ve kendilerini onların beğeni ya da yorumları aracılığıyla kabul görmüş, onaylanmış, takdir edilmiş hissetmeleri gibi işlevler görebildiğini kaydetti.
Ergenliğin başlamasıyla fiziksel görünüme ilişkin algının, öz değer için daha önem kazandığını belirten Işık, benlik imgesinin, dolayısıyla öz değerin, akranlar tarafından doğrudan etkilendiğini ve biçimlendirildiğini vurguladı.
Işık, “Bedensel değişimlerle yüzleşme, yeni bedenin zihinleştirilmesi ve kimliğin yapılanması gerçekleşirken sosyal medya, ergenin kimlik yapılandırma ve keşif süreçleri için ideal bir ortam olabilmektedir. Bu ortamda selfieler de benliği keşfetme için bir çevre oluşturmaktadır.” dedi.
Ergenin öz değeri sosyal norm ve beklentilere daha fazla uyumlu olduğunda benlik saygısının arttığına işaret eden Prof. Dr. Işık, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kullanıcılar sıklıkla yalnızca iyi göründükleri ya da kayda değer bir şeyler yaptıkları en iyi fotoğraflarını yüklemektedir. Fotoğraflarında kendinin en iyi halini sunarak tanıtma ve istenen sayıda beğeni ve yorum alarak sosyal medyada yer edinme önem taşımaktadır. Bu nedenle maksimum etkiyi uyandırmak için en iyi ışıklandırma ve açının belirlenerek fotoğrafın çekilmesi, ardından kolaylıkla ulaşılabilen akıllı telefon uygulamaları aracılığıyla filtreler kullanılması ya da dijital düzenlemeler yapılması söz konusudur. Selfie üretme ve paylaşma süreci, ergen için benlik sunumu ve benlik tanıtımı için bir araç olup, kendini açma ve kendini yönetme stratejilerinin gelişiminde rol alabilir.”
Bireylerin daha iyi bir çevrim içi benlik sunumu için fotoğraflarını çeşitli düzenlemelerin ardından paylaşabildiğini ifade eden Işık, “Ergenlikte fotoğraflarını paylaşmadan önce düzenleme gereksinimi duyulması, benlik saygısındaki düşüşü yönetme stratejisini ya da ideal benlik sunumu aracılığıyla akranları üzerinde etki uyandırma amacını yansıtmaktadır. Akranların pekiştirici rolü özellikle de onaylayıcı tepkileri, ergenlerde baskın görünüm ideallerini ve çevrim içi benlik sunumunu şekillendirmektedir.” diye konuştu.
“Dünya çapında insanların güzellik algılarının bozulmasına yol açan filtre ve fotoğraf düzenleme yöntemleri artık bir norm haline gelmiştir.” diyen Işık, önceleri yalnızca modellerin ve oyuncuların dergi kapaklarında yer alan resimleri için kullanılan fotoğraf düzenleme teknolojisinin artık akıllı telefon uygulamaları sayesinde herkes için aynı düzeyde mükemmellik ulaşılabilir hale geldiğini söyledi.
Işık, filtreler ve fotoğraf düzenlemeyi içeren etkinliklerin, kendini nesneleştirme özelliğinde artışla ilişkili olduğunu anlatarak, sözlerine şöyle devam etti:
