996 sistemi, Çin’in özellikle teknoloji devlerinde bir gelenek. Sabah 9’dan akşam 9’a haftada 6 saat anlamına gelen bu çalışma düzeni Z Kuşağı tarafından reddediliyor. Ülkedeki son ekonomik gelişmeler ise “Bu sistemde çalışacağıma yatarım” fikrini bir akıma dönüştürdü! Ama nasıl?
Çin yeni Jack Ma’lar, Ren Zhengfei’ler veya Pony Ma’lar çıkarabilecek mi? Bir kısmınız bu isimlere aşina ancak ciddi bir kitle de elbettte bu dev başarı öyküleri yazan girişimcileri tanımıyor. Bu isimler, sırasıyla Alibaba, Huawei ve Tencent’in kurucuları. Bu dev şirketler çok çalışma kültürüyle ilişkilendiriliyor. Başarılarının arkasında biraz da bu gizli. Sistemin adı: 996.
996 sistemi Çin’in teknoloji devlerini dünyanın en büyük oyuncuları arasına soktu. Bu sayede bu şirketler milyonlarca kişiyi istihdam etmiş olabilir ancak şu an Çin’de genç kuşağın en çok tartıştığı kavramlardan biri de aynı 996 sistemi.
Peki nedir bu sistem? Bu çılgın üretim sisteminin tökezlememesini ve Çin’in dünyanın dört bir yanının ihtiyacını karşılamasını sağlayan düzende insanlar, sabah 9’dan akşam 9’a haftanın 6 günü büyük oranda karın tokluğuna çalışıyorlar. “996” ifadesi de sabah 9, akşam 9 ve haftada 6 günü temsil ediyor.
Olağanüstü stres ve yorgunluk yaratan bu düzende elbette fazla mesailer de yaşanıyor. Alibaba’nın kurucusu Jack Ma ve JD.com’un kurucusu Richard Liu Qiangdon da dahil olmak pek çok Çinli iş insanı bu sisteme övgüler yağdırmakta.
Adeta tırnaklarıyla kazıyarak dünyanın en zengin insanlarından biri haline gelen Jack Ma, Nisan 2019’da verdiği bir demeçte genç bir işçi olduğu günlerde fazla mesai yapmanın ve haftada 72 saat çalışmış olmanın kendisi için “büyük bir nimet” olduğunu söylemişti.
Gençler ise artık yeni ve daha insani bir sistem istiyor! Bu aslında dünyanın dört bir yanında bir trend. Gençler daha fazla saygı görmek istiyorlar, kendilerine daha fazla zaman ayırıp çalıştıkları işlerde daha fazla anlam arıyorlar. Bu oldukça kabul edilebilir bir talep ve bunun bir şekilde geleceği de şekillendireceği aşikar.
Fakat Çin’de farklı bir durum daha var. İş dünyasına, çalışma hayatına atılan gençleri istihdam eden yöneticiler, 996 sisteminin içinden çıktığı gibi iki kuşak arasındaki kültürel farklılıkların da dünyanın hiçbir bölgesiyle kıyaslanamayacak kadar derin olduğu da ifade ediliyor.
Bu sebeple kapitalist sisteme mümkün olduğunca az katılarak hayattan zevk almak için ofiste asgari düzeyde çalışmak veya yarı zamanlı çalışmaktan ibaret olan “tang ping” adlı bir moda gençler arasında yayılıyor.
Devlet de “Bu sistemde çalışacağıma yatarım” diyen gençlerin farkında. Ekim 2021’de Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, gençlere “tang ping”den kaçınmayı tavsiye etti.
