Cizre’de 49.1 derece ile Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yüksek sıcaklık ölçümü yapıldı. Rize ve çevre illerdeki sel ve heyelan felaketi can alıyor. Almanya’da modern zamanların en büyük sel afetlerinden biri yaşandı ve 100’ün üzerinde kişi hayatını kaybetti.
Bildiğimiz anlamıyla yaz mevsimi sona ermiş gözüküyor. İnsanların sokakta olduğu eğlendiği hayatın görece daha ucuz olduğu yaz ayları (Bodrum’da ödenen hesaplar dışında) yerini doğal afetlerin daha sık konuşulduğu bir döneme bıraktı.
Amerika Birleşik Devletleri vatandaşları da bu yazı orman yangınları ve sellerin gölgesinde geçiriyor. Ülkede 2021 yılının yaz aylarından önce 600 bin kişi Covid-19 yüzünden hayatını kaybetmişti ve bu yazın acıların biraz da olsa hafiflediği bir dönem olması umuluyordu. Aileler restoran buluşmaları için rezervasyonlara yüklenmiş, kucaklaşmalar geri dönmüştü.
KOKU TURİSTLERİ KAÇIRDI
Onun yerine ABD halkı Miami’de çöken binayı ve orman yangınlarını konuşur oldu. Florida sularında görülen alg patlamaları yüzünden deniz bir anda kırmızıya döndü. Bu kırmızı görüntüye eşlik eden iğrenç koku yüzünden turistler artık bölgeye gelmek bile istemiyor.
Amerika daha önce de korkunç yazlara tanık olmuştu. 2019 yazında 26 kişinin 18 eyalette toplu katliamlarda can vermesi hala hafızalardaki yerini koruyor.
Kültür tarihçisi D.J. Waldie, “Los Ageles’ta kuraklık, sel ve politik çalkantılara denk gelinen dönemler tabii ki oldu. Ama hepsi aynı yaz ayına sıkışmamıştı” diyor.
Alaska Üniversitesi’nden iklim uzmanı Rick Thoman’a göre bildiğimiz anlamıyla yaz artık geri gelmeyecek. Thorman, “Bu beklenmeyen bir şey değildi. Acı veren bir dönüşüm olacak ve birkaç kuşak boyunca sürecek. Şu an bildiğimiz mevsimler tarihe karışacak” diyor.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de vatandaşların serinlemesi için üzerilerine su püskürtülüyor. Fotoğraf: Reuters
ÇÖZÜM NE?
Peki mevsimleri hayatın olağan akışına döndürmenin yolu ne? Cevap basit: Sera gazı salınımını azaltmak, gökyüzüne daha az karbondioksit bırakıp ozon tabakasının incelmesini önlemek.
Dünya Meteoroloji Organizasyonu’nun raporuna göre yer kürenin ortalama ısısı 1880’lerin sonuna göre en az 1 santigrat derece daha yüksek.
Olağanüstü iklim koşullarının görülmesi insanların sebep olduğu bir durum. Stanford Üniversitesi’nde Biyolog olarak çalışan Anthony Barnosky, “Dinazorlar için meteorlar ne demekse insanların da gezegen üzerinde böyle büyük bir etkisi oluyor” ifadesini kullandı.
Seattle eyaletinde klima satan Bruce Davis Sr. bazen günde 150 klima sattıklarını ve bunun kendileri için bir rekor olduğunu söylüyor.
Bilim insanlarına göre dünya böyle devam ederse 21’inci yüzyılın sonuna kadar yeni sıcaklık rekorları kırılması ihtimali oldukça yüksek.
ÇOCUKLAR MEVSİMLERİ BİLMEYECEK
Öte yandan pek çok çocuk için mevsim algısı yeni yeni oluşuyor. Ve yeni yetişen çocuklar yaz aylarını aşırı sıcaklardan dolayı dışarıda oynayamadıkları sel ve yangın haberlerinin birbirini kovaladığı, aşı olmayanların gündemden düşmediği bir dönem olarak anımsayabilir.
Hapishanelerin sıcaklığa karşı verdiği mücadele ise ayrı bir sorun. Wisconsin eyaletinde 37 cezaevi bulunuyor bu tesislerin hemen hemen hiçbirinde klima yok. Hücrelerin demir parmaklıklı küçük camlarından ise doğru düzgün hava girişi olmuyor. Hapishaneler havalandırma sistemi ile soğutulmaya çalışıyor ama dışarıdaki hava da sıcak estiği için her gün bunu yapmak mümkün olmuyor. Hapishanelerin sıcaklığı zaman zaman mahkumlar ve gardiyanlar arasında gerginliğe de neden olabiliyor.
Wisconsin eyaletinin yaptığı resmi hesaba göre 2020 yılının 10 gününde aşırı mevsimsel hava olayları olduğu gözlenirken 2050 yılında 30 günün aşırı sıcaklar veya aşırı soğuklar ile geçmesi bekleniyor.
İLKBAHAR BİTTİ
Farkındasınızdır artık ilkbahar diye bir mevsim hemen hemen yok. Artık soğuklardan bir anda yaza geçiyoruz.
*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü The New York Times’ta Shawn Hubler imzasıyla yayımlanan ‘Is This the End of Summer as We’ve Known It?’ isimli makaleden alınmıştır.
haberglobal.com.tr
